روان شناسی شناختی نوین به مطالعه علمی مولفه های شناخت می پردازد. از دیرباز بررسی جامع و دقیق شناخت مورد توجه بوده است. لیکن به دلیل رشدنایافتگی ابزارها و روش های مورد استفاده، بررسی دقیق " شناخت" به خوبی انجام نمی شد. از دهه شصت قرن بیستم به بعد به کمک روش های علمی جدید بررسی دقیق مضامین شناختی همچون توجه، هشیاری، ادراک، حافظه، زبان و تفکر ظهور یافته است.
کتاب حاضر برگردان نیمه دوم کتاب روان شناسی شناختی آیزنک و کین از چاپ هشتم است. در جلد نخست با عنوان روان شناسی شناختی - حافظه به معرفی شناخت پایه پرداخته شد. جلد نخست بوسیله انتشارات آییژ به چاپ رسیده است. اثر حاضر مفاهیم جدی روان شناسی شناختی همچون زبان، استدلال، تفکر و سطوح عالی شناخت همانند قضاوت، حل مسئله، تصمیم گیری و ... را در بر دارد. بخش آخر این اثر با محوریت هیجان و شناخت و هشیاری به مباحث چالشی روان شناسی شناختی جدید اشاره دارد.
مؤلفین این اثر از اساتید برجسته جهان امروز هستند. آنها با تلفیق نظریه و پژوهش هر پنج سال به تجدید نظر محتوای کتاب می پردازند. تسلط به آخرین مباحث نظری و یافته های پژوهشی اثر حاضر را منحصر به فرد کرده است.
انسانها در تسلط بر زبان سرآمد هستند. موضوع زبان به قدری حائز اهمیت است که این فصل و دو فصل بعدی به آن اختصاص یافته است. در این فصل به بررسی فرایندهای اساسی دخیل در بازشناسی واژگان شفاهی و خواندن واژگان میپردازیم. همان طور که در فصل ۲ مطرح شد، بسیاری از فرایندهای درک مطلب هنگام گوش دادن به صحبت یک فرد و یا خواندن یک متن بسیار شبیه هستن. برای مثال، شما احتمالا این جمله را میفهمید: شما امتحان روان شناسی شناختی خود را بسیار عالی دادهاید. شما این جمله را به درستی درک میکنید، چه آن را بخوانید و چه آن را بشنوید.
رینر و کلیفتون (۲۰۰۹) دو شباهت مهم بین ادراک گفتار و خواندن را شناسایی کردند. نخست اینکه هر دو به طور معمول سریع هستند. خوانندگان بزرگسال میتوانند در هر دقیقه بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ واژه را بخوانند. ادراک گفتار، کندتر است اما میتواند به سرعتهای معمول خواندن نزدیک شود. دوم اینکه خواندن و ادراک گفتار، افزایشی هستند. بخش عمده پردازش، برای مثال پردازش معنایی و پردازش نحوی، در حالی اتفاق میافتد که یک واژه مورد توجه قرار میگیرد. شباهت دیگر مربوط به پردازش پیش بینانه زبان است. خوانندگان و شنوندگان هنگام پردازش جمله، منابعی را به پیشبینی واژگان یا عبارتهای بعدی اختصاص میدهند.