کتاب دیدگاه های نو در برنامه ریزی آموزشی

هدف نخست در تدوین این کتاب، "نمادسازی" یا بازنمایی ذهنی از عناصر پنج گانه نظام آموزشی در قالب درون داد، فرآیند، محصول، برون داد و پیامد و تفکیک این عناصر به نتایج یا مقصد (عملکرد نظام در سطح کلاس، نهاد آموزشی و جامعه) و وسایل (محیط یادگیری متشکل از درون دادها و فرآیندها) به منظور فراهم ساختن امکان گفتگو و درک مشترک میان بازیگران آموزشی، به طور کلی و برنامه ریزان آموزشی، به ویژه، بوده است.

در تحلیل‌های بخش آموزش و منابع انسانی (EHR) عملیات آموزشی و کارآموزی یک کشور مورد سنجش قرار می‌گیرد. اهداف آموزشی و طرح‌ها در مقیاس ملی و مناطق جغرافیایی یا استانی بررسی می‌گردد. چهارچوب‌های تاریخی، سیاسی، اجتماعی - فرهنگی و شرایط اقتصادی و مالی نظام آموزشی - اعم از رسمی و غیر رسمی - در وضعیت موجود شناسایی شده، مبنایی برای ترسیم و مقایسه با وضعیت مطلوب فراهم می‌شود. هدف‌هایی که در تحلیل‌های بخش آموزش و پرورش و منابع انسانی پیگیری می‌شود عبارت‌اند از:

استقرار پایگاه اطلاعاتی و یک الگوی روش‌شناسی برای بهبود برنامه ریزی توسعه منابع انسانی به گونه‌ای نظام یافته؛

مشخص نمودن زمینه‌هایی که در نظام آموزشی نیاز مبرم به تغییر دارند و تعیین محدودیت‌ها و گزینه‌ها برای ایجاد تغییرات؛

تعیین زمینه‌های ویژه‌ای که با تخصیص منابع موجود برای اصلاح آن‌ها بتوان از نظر هزینه - کارایی، بیشترین بهبودی را حاصل نمود؛ 

فراهم ساختن پایه‌های استوار برای بهبود برنامه ریزی، اجرا و نظارت دراز مدت در بخش آموزش و منابع انسانی.

کتاب «دیدگاه‌های نو در برنامه ریزی آموزشی» نوشته فریده مشایخ برای گروه‌های زیر مناسب است: 

1. دانشجویان رشته‌های آموزشی: این کتاب منبع مناسبی برای دانشجویان رشته‌های تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش، و برنامه ریزی آموزشی است. این کتاب به آن‌ها کمک می‌کند تا با چالش‌ها و رویکردهای نوین در برنامه ریزی آموزشی آشنا شوند. 

2. معلمان و مربیان: معلمان و مربیان می‌توانند از این کتاب به عنوان یک راهنمای عملی برای بهبود روش‌های آموزشی و تعلیمی خود استفاده کنند. همچنین این کتاب به آن‌ها کمک می‌کند تا بهتر درک کنند چگونه می‌توانند به رشد جامع و همگرای دانش آموزان خود کمک کنند. 

3. مدیران آموزشی: مدیران آموزشی می‌توانند از این کتاب برای توسعه استراتژی‌های جدید و بهبود برنامه‌های درسی استفاده کنند. این کتاب به آن‌ها کمک می‌کند تا تغییرات را در سیستم آموزشی شناسایی و با آن‌ها برخورد کنند. 

4. پژوهشگران آموزشی: برای پژوهشگران در حوزه‌ی آموزش و تربیت، این کتاب می‌تواند منبع بسیار مفیدی باشد که به آن‌ها امکان می‌دهد تا رویکردها، نظریه‌ها و مدل‌های جدید در برنامه ریزی آموزشی را بررسی کنند. 

5. سیاستمداران آموزشی: این کتاب به سیاستمداران در حوزه آموزش اجازه می‌دهد تا از رویکردهای موثر برای بهبود سیاست‌های آموزشی اطلاع پیدا کنند و تصمیمات بهتری بگیرند. 

6. علاقه مندان به مباحث آموزشی: افرادی که به مباحث آموزشی علاقه‌مند هستند و می‌خواهند از تحولات اخیر در این حوزه آگاه شوند، می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.

«دیدگاه‌های نو در برنامه ریزی آموزشی» نوشته فریده مشایخ، با پرداختن به دو جزء اساسی «عملکرد یادگیری» و «محیط یادگیری»، رویکردهای جدید و استراتژیک را در زمینه برنامه ریزی آموزشی مطرح می‌کند. این کتاب، بر مبنای نمایش متقابل و مترابط اطلاعات در محیط‌های متنوع تعلیم و تربیت، به بررسی روش‌های جدیدی می‌پردازد که از افزایش بی‌رویه حجم مطالب درسی جلوگیری می‌کنند. 

به جای فقط تمرکز بر آموزش و یادگیری، این کتاب با مواجهه با چالش‌های تازه جهان امروز از جمله تغییرات سریع فناوری و بازار کار نیازهای مهارتی جدید را برای جوانان می‌شناسد. هدف اصلی این کتاب آماده‌سازی نسل جدید برای عالمی است که در آن خوداشتغالی و مسئولیت‌پذیری ویژگی‌های حیاتی انسان هستند. در همین راستا، کتاب به پرورش جنبه‌های مختلف انسان از جمله ذهنی، معنوی، اخلاقی، زیبایی شناسی، عاطفی و جسمی و تأکید بر یادگیری مداوم می‌پردازد. 

در حین نوشتن این کتاب، مشایخ سعی در نمایش ذهنی عناصر مختلف سیستم آموزشی شامل ورودی، فرآیند، خروجی، نتیجه و تأثیر داشته و با تجزیه و تحلیل این عناصر، در راستای نگاشتن رویکردی جدید در برنامه ریزی آموزشی پیش برده است. 

اولین قسمت کتاب به چالش‌های جدید در برنامه ریزی آموزشی می‌پردازد. فصل‌های مختلف این بخش به بررسی وضعیت فعلی آموزش و توسعه منابع انسانی، ارتباط آموزش با سیاست گذاری، برنامه ریزی برای توسعه انسانی، کیفیت آموزش و سطوح تصمیم گیری، نظام اطلاعاتی برای مدیریت کارآیی و برنامه ریزی استراتژیک در سیستم آموزشی می‌پردازد. 

قسمت دوم کتاب بر برنامه ریزی توسعه آموزش در سطح کلان تمرکز دارد. در این بخش، به تفاوت بین وضعیت مطلوب و واقعی، نیازسنجی، تعیین اهداف آموزشی و نشانگرهای آموزشی می‌پردازد. 

در قسمت سوم و آخر، کتاب به برنامه ریزی توسعه آموزش در سطح خرد می‌پردازد. این قسمت به تحولاتی که در تقاضا و عرضه آموزش رخ داده، مدیریت مبتنی بر مدرسه، برنامه ریزی مکانی مدارس و برنامه ریزی برای پیشگیری از شکست دانش آموزان در مدرسه می‌پردازد. 

به طور کلی، این کتاب با ارائه دیدگاه‌های تازه و روش‌های نوین در زمینه برنامه ریزی آموزشی، تلاش دارد تا به بهبود کیفیت و کارایی سیستم آموزشی کمک کند.

پیشگفتار چاپ ششم

پیشگفتار چاپ اول

بخش اول: چالش های نو در برنامه ریزی آموزشی

فصل اول: تحلیل های بخش آموزش و توسعه منابع انسانی

فصل دوم: گسترش آموزش و نقش پژوهش های آموزشی در سیاست گذاری و تصمیم گیری

فصل سوم: برنامه ریزی برای توسعه انسانی

فصل چهارم: برنامه ریزی کیفیت آموزش و سطوح تصمیم گیری

فصل پنجم: نظام اطلاعاتی مدیریت کارآیی محور

فصل ششم: برنامه ریزی استراتژیک در نظام آموزشی

بخش دوم: برنامه ریزی توسعه آموزش در مقیاس کلان

فصل هفتم: بازنمایی «آنچه می تواند باشد»: وضعیت مطلوب

فصل هشتم: بازنمایی «آنچه هست»: وضعیت موجود

فصل نهم: نیازسنجی

فصل دهم: هدف های آموزشی: نتایج یا مقصد

فصل یازدهم: نشانگرهای آموزشی

بخش سوم: برنامه ریزی توسعه آموزش در مقیاس خرد

فصل دوازدهم: دگرگونی در عرضه و تقاضا برای آموزش

فصل سیزدهم: دگرگونی در برنامه ریزی و مدیریت مدارس: مدیریت مدرسه محور

فصل چهاردهم: برنامه ریزی محل استقرار مدارس: نقشه مدارس

فصل پانزدهم: برنامه ریزی برای پیشگیری از شکست دانش آموزان در مدرسه

منابع

• مبانی نظری تکنولوژی آموزشی ~هاشم فردانش
• مبانی برنامه ریزی آموزشی ~یحیی فیوضات
• نیازسنجی آموزشی: الگوها و فنون ~کوروش فتحی واجارگاه، پروانه فخام زاده (ویراستار)
• مبانی طراحی آموزشی ~سیدعباس رضوی، داریوش نوروزی، ندا طاهری (ویراستار)
• ارزیابی، برنامه ریزی آموزشی و بازپروری کودکان از تولد تا 5 سالگی ~آدرین ایکرز
• موارد بیشتر (351)

• دیدگاه های نو در برنامه ریزی آموزشی ~فریده مشایخ
• برنامه ریزی درسی مدارس ~اریه لوی، فریده مشایخ (مترجم)
• برنامه ریزی استراتژیک در نظام آموزشی: بازاندیشی، بازسازی ساختارها، بازآفرینی ~راجر کافمن، جری جان هرمن، فریده مشایخ (مترجم)، عباس بازرگان هرندی (مترجم)