بدیهی است هر برنامه آموزشی و پرورشی، هم عناصر کمیتی دارد هم اجزای کیفیتی. در برنامه ریزی باید به هر دو توجه کرد. در گذشته، برنامه ریزی های آموزش و پرورش تک بعدی بودند و فقط هدف های کمیتی و مقداری داشتند؛ ولی به تدریج پای مسائل کیفیتی که در حقیقت جان و روح آموزش و پرورش هستند نیز به میان کشیده شده است. اما باید اذعان داشت که بازوی کیفیتی برنامه ریزی های آموزش و پرورش در مقایسه با بازوی کمیتی، هنوز بسیار ضعیف و ناتوان مانده است.
برنامه ریزی یعنی چه؟ برنامه ریزی به مفهوم سادهاش یعنی نقشه کشیدن برای رسیدن به هدفهای مطلوب و مورد نظر. به این اعتبار، همۀ ما در طول زندگی خود بارها برنامه ریزی کردهایم و میکنیم. اگر نقشههایی را که کشیدهایم مرور کنیم و منصفانه در معرض قضاوت قرار دهیم، چه بسا خواهیم دید که برخی از نقشههایمان آرزو و خواب و خیال بوده است، پارهای سرسری و با شتابزدگی و تفکر سطحی و عجولانه تنظیم شده اند، ولی بعضی دیگر هم واقع بینانه و با تفکر و تأمل و حساب و کتاب و مال اندیشی توأم بوده اند. در برنامه ریزیهای آموزش و پرورش نیز از هر سه نوع بالا پیدا میشود؛ برخی از برنامهها به رؤیاهای طلایی میمانند، پارهای بدون مطالعه تنظیم شدهاند ولی بعضی هم اصولی و علمی هستند. هدف اصلی این درس، آن است که شما را در جریان تحول اصول و مبانی برنامه ریزی آموزش و پرورش قرار دهد؛ به طوری که بتوانید در قضاوتها و تصمیم گیریهای خود در زمینهها و مراحل مختلف برنامه ریزی و خدمات آموزشی با جهان بینی وسیعتر و اندیشمندی عمیقتری عمل کنید.