کتاب پنجمین فرمان: خلق سازمان یادگیرنده

پیتر ام. سنگه رئیس انجمن "آموزش سازمانی" و سخنرانی بزرگ در MIT است. او نویسنده "پنجمین فرمان"، "رقص تغییر" و "مدرسه ای که می آموزد" (بخشی از مجموعه پنجمین فرمان) است و به طور گسترده در تمام دنیا سخنرانی داشته است. او درکمبریج، ماساچوست زندگی می کند.

پیچیدگی از مشخصات عصر حاضر است. همگی ما در زندگی حرفه ای و شخصی خود با مسایل غامض و پیچیده ای روبرو می شویم که از آنها گریزی نیست و باید برای حل آنها چاره ای اندیشید.

بسیاری از علمای علوم اجتماعی به خیال چنین چاره هایی بوده اند و کوشش زیادی در این راه مبذول داشته اند. هر چند این تلاش ها بی ثمر نبوده اند ولی باید گفت که هر یک آفاتی نیز با خود به همراه داشته اند. ساده انگاری شایع ترین این آفات است. در بعد مدیریت این نقیصه خود را به شکل عمل زدگی و اشتیاق در استفاده از الگوهای تکراری حل مسایل و در یک کلام جستجوی نسخه ای شفابخش و ابزاری همه کاره، نشان می دهد. تئوری های همه شمول و جامعی که مدعی حل تمامی مسایل غامض و پیچیده مدیریت هستند و خود را بی نیاز از آزمون و تدبر می دانند، بارزترین نماد این جریان آفت زده هستند.

این کتاب سعی و تلاشی است در جهت شناسایی ریشه های تفکر ساده انگارانه مدیران و تبیین ناتوانایی هایی که از این رهگذر سازمان ها را گرفتار می سازد. کتاب حاضر راه حلی جدید و اساسی برای درمان مسایل و مشکلات سازمان ها ارائه نمی کند، بلکه فراخوانی است به تفکر و تدبر و ترک ساده انگاری و پرهیز از فرضیه های همه شمولی که همواره پیروز و ظفرمند هستند.

مخاطب این کتاب تنها مدیران نیستند بلکه تک تک ما می توانیم از اصول و ضوابط کلی آن در زندگی روزمره خود سود بریم. هرچند برای کسانی که در پی تقلید و فرار از تفکر هستند، مطلب چندانی در آن نمی توان یافت.

در ترجمه این کتاب نهایت تلاش برای حفظ شکل و محتوای متن اصلی بعمل آمده است. تنها در مواردی که اندکی تغییر باعث درک راحت تر موضوع بوده و یا در متن اصلی از مثال هایی استفاده شده است که با شئون جامعه ما سازگار نبوده اند، از این قاعده تخطی شده است.

مؤلف این کتاب، آقای پیتر سنگه، استاد مدرسه مدیریت انستیتوی تکنولوژی ماساچوست و یکی از مشاورین برجسته علم مدیریت است.

وی یکی از مبدعین کارگاه های مدیریت و استفاده از روش های نوین شبیه سازی در این شاخه می باشد و طی دو دهه گذشته برگزارکننده این کارگاه ها برای چند هزار مدیر طراز اول شرکت های مختلف جهان بوده است.

پیتر سنگه در این کتاب، توضیح می دهد که اگر کسی می خواهد یک سازمان یادگیرنده بنا کند (یا سازمان فعلی خود را به یک سازمان یادگیرنده تبدیل کند) باید در ایجاد و توسعه پنج حوزه، سرمایه گذاری نماید. او این پنج حوزه را به شکل زیر فهرست می کند:

• تفکر سیستمی
• قابلیت های شخصی
• مدل های ذهنی
• چشم انداز مشترک
• یادگیری تیمی

کتاب "پنجمین فرمان: خلق سازمان یادگیرنده" نوشته پیتر سنگه (Peter Senge) یکی از کتاب های پرفروش و معروف در حوزه مدیریت و سازمان دهی است. در این کتاب، سنگه به بررسی مفهوم سازمان یادگیرنده و چگونگی تحقق آن پرداخته است.

یکی از مفاهیم اصلی کتاب، پنج توانایی یا پنج حوزه کلیدی است که برای تبدیل یک سازمان به یک سازمان یادگیرنده لازم است. این پنج توانایی، عبارت اند از:

1. تسلط بر الگوهای تفکر سیستمی
2. تسلط بر تفکر درازمدت
3. تسلط بر تفکر رو به جلو
4. تسلط بر تفکر شبکه ای
5. تسلط بر تفکر شخصی

سنگه در این کتاب به شرح جزئیات هر یک از این پنج توانایی می پردازد و نحوه تاثیرگذاری آنها بر روی رشد و تحول سازمان را توضیح می دهد.

از دیگر مفاهیم مهم کتاب، نیروی یادگیری است که به عنوان مولفه اساسی سازمان یادگیرنده مطرح شده است. به عبارت دیگر، سازمان های یادگیرنده نه تنها با مشکلات و چالش های جدید مواجه می شوند، بلکه از آنها یاد می گیرند و تغییرات لازم را برای بهبود عملکرد انجام می دهند.

با توجه به اهمیت و تاثیرگذاری کتاب "پنجمین فرمان" در حوزه مدیریت و سازمان دهی، هر کسی که به موضوعات مدیریت و سازمان دهی علاقه مند است، باید با این کتاب آشنا شود.

این کتاب می تواند به عنوان یک راهنمای جامع برای سازمان ها و مدیران در جهت تبدیل سازمان به یک سازمان یادگیرنده و بهبود عملکرد آنها عمل کند. سنگه در این کتاب به کمک مثال هایی از سازمان های بزرگ و موفق، نحوه ایجاد یک فرهنگ یادگیری در سازمان و کسب و کار را توضیح می دهد.

در ادامه، سنگه به شرح مشکلاتی که مانع تبدیل یک سازمان به سازمان یادگیرنده می شود، می پردازد. این مشکلات عبارت اند از:

• نگرش کوتاه مدت مدیران
• افراط گرایی در حفظ و حراست از تجربه
• عدم تمرکز بر روی رشد فردی و توسعه تیم
• ترکیب نامناسب سازمان
• عدم اعتماد به دیگران
• عدم تحو ل فرهنگی

با توجه به این مشکلات، سنگه به شرح راهکارهایی برای تبدیل سازمان به سازمان یادگیرنده پرداخته است که شامل موارد زیر می شود:

• تغییر فرهنگ سازمانی
• توسعه مهارت های فردی و تیمی
• ایجاد فرایندهای یادگیری
• ایجاد محیط یادگیری و پشتیبانی از آن

در کل، کتاب "پنجمین توانایی" به عنوان یک راهنمای جامع در حوزه سازمان های یادگیرنده، ایده آل برای مدیران و رهبران سازمان ها و هر کسی که به بهبود عملکرد سازمان و ارتقای مهارت های فردی و تیمی علاقه مند است، می باشد.

ایده های قدیمی و خسته خود را در مورد رهبری فراموش کنید. موفق ترین شرکت چیزی به نام سازمان یادگیرنده خواهد بود.

تفکر سیستمی یک چارچوب مفهومی، مجموعه ای از دانش و ابزار است که در پنجاه سال گذشته توسعه یافته است تا الگوهای کامل را واضح تر نشان دهد و به ما کمک کند تا ببینیم چگونه آنها را به طور موثر تغییر دهیم.

نظم و انضباط شخصی با روشن کردن چیزهایی که واقعا برای ما مهم هستند شروع می شود، یعنی اینکه زندگی مان را در خدمت بالاترین آرمان هایمان سپری کنیم.

تسلط شخصی نظم و انضباط برای شفاف سازی و تعمیق مداوم بینش شخصی ما، تمرکز انرژی هایمان، شکیبایی و دیدن عینی واقعیت است.

کتاب «پنجمین فرمان: خلق سازمان یادگیرنده» نوشته پیتر سنگه برای افرادی مناسب است که در جایگاه‌های مدیریتی هستند یا به مدیریت و بهبود عملکرد سازمانی علاقه مندند. این کتاب برای مدیرانی که قصد دارند سازمانی را ایجاد کنند که بتواند با یادگیری مستمر و بهبود عملکردهای خود، در دنیایی که به سرعت در حال تغییر است، بازماند، بسیار مفید است. 

همچنین، این کتاب برای مشاوران مدیریتی، کارمندان بخش آموزش سازمانی، و آن‌هایی که در برنامه ریزی استراتژیک و توسعه سازمانی مشغول هستند، بسیار کاربردی است. 

دانشجویانی که در حوزه‌هایی مانند مدیریت سازمانی، رهبری سازمانی، یا توسعه سازمانی تحصیل می‌کنند نیز می‌توانند از مطالعه این کتاب بهره‌مند شوند. 

در نهایت، کتاب «پنجمین فرمان: خلق سازمان یادگیرنده» برای هر کسی که به کاوش فرایند یادگیری سازمانی و چگونگی خلق فرهنگ یادگیری در یک سازمان علاقه‌مند است، مناسب و مفید خواهد بود.

• تئوری سازمان: ساختار و طرح سازمانی ~استیون پی. رابینز، سیدمهدی الوانی (مترجم)، حسن دانائی فرد (مترجم)، سیدحسین کاظمی (ویراستار)
• مبانی سازمان و مدیریت ~علی رضاییان، علی اصغر پورعزت (ویراستار)
• مبانی رفتار سازمانی ~استیون رابینز، علی پارساییان (مترجم)، سیدمحمد اعرابی (مترجم)
• مدیریت استراتژیک (ترجمه علی پارساییان) ~فردآر دیوید، علی پارساییان (مترجم)، سیدمحمد اعرابی (مترجم)
• نوپای ناب ~اریک ریز، محمدجواد احمدپور (مترجم)
• موارد بیشتر (3185)

• پنجمین فرمان (از مجموعه کتاب های خلاصه) ~پیتر سنگه، موسسه ترجمیک (مترجم)

• دیوان امیرخسرو دهلوی: مطابق نسخه یمین الدین ابوالحسن خسرو ~اقبال صلاح الدین(مصحح)، خسروبن محمود امیرخسرو(شاعر)، محمد روشن(مقدمه)
• گزیده غزلیات حافظ شیرازی ~پیتر ایوری (مترجم)، شمس الدین محمد حافظ (شاعر)، محمد روشن (مقدمه)، هادی لباف (خطاط)، شیدا اسماعیلی (مذهب)، معصومه واشهری (مذهب)