رشد و تحول زوج درمانی رفتاری شناختی در سال های اخیر سبب شده است که راهبردهای جدیدی مانند تنظیم هیجانی، مفاهیم مربوط به رویکرد سیستمی مانند علیت حلقوی، مرزها و نقش ها به آن اضافه شود و به این ترتیب کارآیی آن بیش از پیش افزایش یابد.
زوج درمانی شناختی رفتاری بر این اصول بنا شده است:
1- رفتارهای ناکارآمد و شناخت های منفی آموخته شده هستند.
2- الگوهای تعاملی خاص موجود در خانواده ها باعث تداوم رفتارها و شناخت های ناکارآمد می شود.
3- تقویت، شرطی سازی کلاسیک و عاملی و مشاهده در شکل گیری و تداوم رفتارها و شناخت های ناکارآمدی زوج ها نقش دارند.
4- الگوهای رفتاری بین فردی ناکارآمد در زوج های آشفته شایع است؛ زیرا آن ها نسبت به خود و دیگری باورهای منفی دارند و رفتارهای منفی یکدیگر را تقویت می کنند.
5- زوج های آشفته از مهارت های ارتباطی، حل مسئله، حل اختلاف و تنظیم هیجانی بی بهره اند.
در زوج درمانی شناختی رفتاری موارد زیر مورد مداخله قرار می گیرند.
رفتارهای ناکارآمد، شناخت های ناکارآمد، مکانیسم های دفاعی ناپخته و مقابله ای ضعیف، ناتوانی در تنظیم هیجانی، فقدان مهارت ها، الگوهای تعاملی تکرار شونده ی ناکارآمد، مرزها، علیت حلقوی، بازخوردهای متقابل، عدم تغییر، نقش های ناکارآمد، رابطه ی صمیمانه و جنسی