هدف اصلی کتاب حاضر، تدوین اثری مناسب برای درس نظریه های انگیزش در آموزش و پرورش است. بر اساس سال ها تدریس درس نظریه های انگیزش در آموزش و پرورش و انگیزش و هیجان، اندیشه تهیه مجموعه مناسب در این زمینه به وجود آمد. البته محتوای کتاب طوری طراحی شده است که می توان از آن در دروس روانشناسی تربیتی، روانشناسی یادگیری، کاربرد روانشناسی در آموزش، انگیزش و هیجان و سایر دروس وابسته به آن نیز استفاده کرد.
هیجانها بخشی از زندگی روزمرۀ ما را تشکیل میدهند. هیجان یک حالت عاطفی است که میتواند از عناصر فیزیولوژیک، موقعیتی و شناختی تشکیل شود. هیجان میتواند پاسخ به یک موقعیت، منبع انگیزش و در نفس خود هدف باشد. ما میتوانیم رفتارهایی اتخاذ کنیم که ما را به طرف احساسات و هیجانهای خاص سوق دهند. زندگی بدون وجود هیجانها ملالانگیز است؛ آنها چاشنی زندگی هستند که به حیات ما لذت و برانگیختگی میبخشند. انگیزش و هیجان رابطه تنگانگی با هم دارند؛ هیجانها مانند انگیزههای اساسی میتوانند رفتار را فعال سازند و هدایت کنند و ممکن است با رفتار برخاسته از انگیزش همراه باشند. برای مثال میل جنسی، نه فقط انگیزهای است نیرومند، بلکه منبع بالقوۀ شادی نیز است. هیجانها میتوانند به عنوان شاخص یا بازنمایی عامل بالقوه انگیزشی در نظر گرفته شوند. برای مثال در پاسخ به یک موقعیت خطرناک، حداکثر آمادگی به جنگ یا گریز باید از طریق هیجان ترس نشان داده شود. این بازنمایی هیجانی میتواند به طور همزمان با تغییرات فیزیولوژیکی، (مثلا) با فعال شدن دستگاه عصبی سمپاتیک، تغییر در رفتار بیانگر، (مثلا) آشکار شدن حالت چهره و شکلها یا ژستهایی که بدن به خود میگیرد و تغییر در شناخت، (مثلا) تجربه ذهنی یا آگاهی از موقعیت ظاهر شود. بنابراین، انگیزش و هیجان ارتباط نزدیکی با هم دارند؛ هیجانها یک نوع انگیزه هستند و به عنوان یک سیستم نمایش عمل میکنند تا نشان دهند سازگاری فرد چقدر خوب یا بد پیش میرود.