با رفتار قاطعانه، در واقع احساس ها، عقاید و نیازهای خود را به طور صادقانه و مناسب بیان می کنید. شما با جسارت و قاطعیت، خود و دیگران را از آن چه می خواهید یا نمی خواهید انجام دهید، آگاه می کنید؛ به این معنی که نیازهای خود، آنچه را که قبول یا رد می کنید و آن طور که مایل هستید دیگران با شما رفتار کنند، به آرامی بیان می کنید.
شاید از نظر ذهنی مایل باشید همیشه با قاطعیت عمل کنید؛ ولی همان طور که قبلا نیز اشاره کردیم، افراد یا موقعیتهای خاص میتوانند بر توانایی ما در قاطع بودن یا قاطع نبودن تأثیر بگذارند.
شاید بتوانید به آسانی در مقابل خواستههای دوستانتان جواب منفی دهید ولی برایتان مشکل باشد که در برابر خواستههای همکارانتان جواب رد بدهید. همچنین ممکن است برای شما مشکل نباشد که به دوست خود بگویید از اینکه او همیشه دیر میکند ناراحت هستید، ولی اگر خواهرتان دوباره به شما تلفن بزند و بخواهد ناراحتی خود را با گریه و زاری مطرح کند، نتوانید به او جواب رد بدهید.
اگر در بعضی موقعیتها قادرید قاطعانه عمل کنید و در بعضی شرایط نمیتوانید، به این علت است که احساس ناامنی میکنید. آیا برایتان مشکل است که از کار اضافی محول شده توسط رئیستان سر باز بزنید؟ در این مورد ممکن است نگران امنیت شغلی خود باشید. شاید در مورد امنیت شغلی خود اعتماد به نفس داشته باشید ولی در مورد فرزند نوجوانتان، برایتان مشکل باشد که قاطعانه عمل کنید. به عنوان مثال، شما دوست ندارید در مورد انجام وظایف او در منزل سختگیری کنید؛ چون نگرانید که او خانه را ترک کند یا بخواهد با پدرش که از شما جدا شده زندگی کند. اگر برای انجام کاری اعتماد به نفس نداشته باشید و احساس کنید که رفتارتان مورد ارزیابی قرار میگیرد، در این صورت مشکل خواهد بود در کاری که انجام میدهید قاطعیت نشان دهید؛ برعکس اگر در کاری که انجام میدهید مهارت داشته باشید، ممکن است در سازش با کسانی که اعمال یا انگیزههای شما را زیر نظر دارند، مشکل کمتری داشته باشید.