کتاب نخستین شهرهای فلات ایران

آثار جوامع انسانی از دوران پارینه سنگی در این سرزمین ها به صورت بقایای انسان های نئاندرتال موسترین و پارینه سنگی (میانی) در غارهای گوناگونی از جمله شنیدر در شمال کردستان و غارهای مناطق مرکزی شمال ایران دیده شده است. آثار باقی مانده از انسان های غارنشین، علاوه بر نشان دادن دوره های طولانی استقرار انسانی در نقاط مختلف این سرزمین های گسترده همچنین مؤید این نکته است که از این غارها و به ویژه محوطه های باز و پناه گاه ها، تنها در فصول خاصی از سال استفاده می شده است. اطلاعات آن چنان نیست که وضعیت جمعیتی این دوران را مشخص کند اما براساس همان شواهد اندک به دست آمده از این گونه غارها، می توان گفت تغذیه مردم این جوامع از طریق شکار صید و جمع آوری غذا صورت می گرفته است.

اطلاعات موجود درباره دوران نوسنگی نسبت به دوران پیشین، جامع تر است و آثار بیشتری از استقرارگاه ها و جوامع انسانی موجود است. آنچه در این دوره مهم است آن است که مردم تنها بر حسب تصادف در جایی مستقر نمی شده اند، بلکه اماکن استقرار بر اساس نوع منابع و ذخایر موجود از سوی جوامع انسانی برگزیده می شدند و به همین علت محوطه هایی برای سکونت انتخاب می شدند که هم منابع اولیه بیشتری را در اختیار جوامع می گذاشتند، هم بهره برداری بلند مدت از راه شکار و صید و جمع آوری میوه و غلات صورت می گرفت، تعداد این گونه محوطه ها نیز زیادتر بوده است. یک نمونه از این استقرارگاه ها، غار کمربند در منطقه کوهستانی جنوب شرقی دریای خزر است که در نقطه ای مطلوب با منابع غذایی گوناگونی واقع بوده است. موقعیت این غار با توجه به اینکه استقرارگاهی دائمی و ثابت نیز نبوده، به ساکنان آن اجازه می داد تا به صورت تقریبا هم زمان هم از جانوران و گیاهان کوهستانی و هم از گیاهان دشتی و صحرایی استفاده کنند.

• نخستین شهرهای فلات ایران - جلد اول - ~منصور سیدسجادی
• شهرسازی معاصر ایران 1342 - 1392 ~سیدمحمدعلی کامروا
• دانش نامه هنر و معماری ایرانی بر اساس فرهنگ هنر گروو ~صالح طباطبائی (مترجم)
• آشنایی با بناهای تاریخی: رشته نقشه کشی معماری: گروه تحصیلی هنر: زمینه خدمات ~ویدا تقوایی
• تحلیلی از ویژگیهای برنامه ریزی شهری در ایران ~ناصر مشهدی زاده دهاقانی
• موارد بیشتر (45)

• باستان شناسی آسیای مرکزی - جلد اول ~سیدمنصور سیدسجادی
• باستان شناسی آسیای مرکزی - جلد دوم ~سیدمنصور سیدسجادی
• شهر سوخته ~سیدمنصور سیدسجادی، حسن باستانی راد (ویراستار)، دل آرا مردوخی (ویراستار)
• کوه خواجه ~سیدمنصور سیدسجادی، حسن باستانی راد (ویراستار)، حسینعلی قربانی (ویراستار)
• نویافته های شهر سوخته ~سیدمنصور سیدسجادی، حسن باستانی راد (ویراستار)، حسینعلی قربانی (ویراستار)