سابقه و قدمت شهرنشینی و تمدن در جهان روشن نیست. اگر چه در کتابهای مقدس تورات و انجیل به این واقعه اشاره شده است ولی زمان آغاز آن در پرده ابهام باقی مانده است. از طرفی جامعهشناسان و باستان شناسانی چون ویل دورانت، خاورمیانه را گهواره تمدن نامیدهاند که به معنی ظهور و انتشار تمدن و شهرنشینی از این بخش از جهان به سایر نقاط جهان است. تحقیقات باستانشناسی در میان رودان بین النهرین و کاوش در تپههای سیلک در فلات مرکزی ایران، سابقه تاریخی شهرنشینی و تمدن در منطقه را دست کم تا شش هزار سال قبل پیش میبرد.
برخی از اندیشمندان، عامل اساسی در ایجاد شهر را کالبد آن دانسته و تعریف آنها از شهر بر اساس نگرشی کالبدی و کاربردی از شهر استوار است. گروهی دیگر از محققین، عامل اساسی در ایجاد شهر را نیازهای انسان مانند تامین غذا و دیگر کالاها و معاوضه و خرید و فروش و به طور کلی روابط اقتصادی میدانند. گروه سوم ایجاد شهر را ناشی از ضرورت فعالیتها و روابط اجتماعی شهروندان میدانند. گروه چهارم نیز عامل تعیین کننده در استمرار زندگی شهری و شهروندی را روند و فرایند تصمیم گیری دانسته و کالبد و فعالیتهای شهری را نتیجه تصمیمات اتخاذ شده مدیریت شهری میدانند. در دهههای اخیر نیز بحث ظرفیت محیط زیست به عنوان یکی از مهمترین عوامل در سکونت و زیست بشر مطرح میگردد. در این مقدمه ضمن ارائه هر یک از این نظرات، دیدگاه جامع سیسم شهر که تلفیقی از این دیدگاهها است ارائه میشود.