کتاب کودکان خوشبخت: راهبردهای تربیت کودک و بهبود رابطه والدین - فرزند

این کتاب بر اساس دیدگاه روان شناسی فردی آلفرد آدلر نوشته شده است. بر اساس این نظریه، انسان موجودی اجتماعی است و میل به تعلق، یکی از اساسی ترین نیازهای اوست. به اعتقاد آدلر، انسان فقط در صورتی می تواند در اجتماع کارکرد، مشارکت و همکاری مناسبی داشته باشد که احساس کند به آن اجتماع تعلق دارد. در درون انسان، نوعی حس یا علاقه اجتماعی ذاتی وجود دارد که به تدریج در جریان رشد و تحول ظاهر شده و به او کمک می کند تا در کنار دیگران زندگی سالم، موفق و مبتنی بر تعاون و همدلی داشته باشد. بر این اساس، علاقه اجتماعی معیار سلامت و ضعف در آن نشانه آسیب روانی است. از نظر آدلر، علاقه اجتماعی هم برای فرد و هم برای اجتماع، معیار و میزان سلامت است. بدین ترتیب، آدلر بر این باور است که اصلی ترین چالش در فرایند تربیت و نیز درمان، رشد علاقه اجتماعی است.

آدلر معتقد است که نوعی «منطق آهنین زندگی اجتماعی» بر همه تعاملات اجتماعی انسان حاکم است، و این درست همانند قانون جاذبه است که همه اجسام را به سمت زمین می کشد. بنابراین، تربیت صحیح آن است که روحیه همکاری و تعاون در کودک رشد کند و به قول رودلف درایکورس: «بهشت زمانی به دست می آید که آدمی دانش خود را برای رفاه عموم به کار ببرد».

امروزه پذیرفته شده است که والدین برای تربیت فرزندان سالم، موفق، شاد و خوشخبت به آموزش احتیاج دارند. بر اساس دیدگاه آدلر و درایکورس، مهم ترین نکته در تربیت کودک، فرایند صحیح تعامل میان والدین و فرزند است. در این رویکرد، سعی می شود انسانی تربیت شود که عضو مفید و مؤثری در اجتماع باشد، به خود و دیگران احترام بگذارد، مستقل عمل کند، عزت نفس بالایی داشته باشد، احساس حقارت و برتری نداشته باشد، بر اساس انگیزه های درونی و نه انگیزه های بیرونی (پاداش، تنبیه و رشوه) عمل کند، احساس سازگاری و آرامش کند، و در نهایت، نسبت به زندگی امیدوار و دلگرم باشد. اگرچه ممکن است چنین کودکی گاهی احساس دلسردی و یأس بکند، ولی هر چه زودتر خود را می یابد و احساس ارزشمندی می کند.

در این کتاب، ۳۹ راهبرد تربیتی توضیح داده شده است که هر کدام از آنها در راستای تعلیم و تربیت دموکراتیک و سازنده است. 

امید است کتاب حاضر بتواند اصول و راهبردهای آموزش دموکراتیک و سازنده را به والدین ایرانی معرفی کند. مطالعه این کتاب و به کار بردن نکته های تربیتی آن مستلزم پیگیری و انگیزه است. بی شک پرورش کودکان سالم و خوشبخت، بزرگ ترین آرزوی والدین و مربیان است. امیدواریم این کتاب مفید باشد. 

۱: وضعیت دشوار کنونی ما

۲: درک کودک

۳: دلگرمی دادن

۴: اهداف اشتباه کودک

۵: اشتباه‌های رایج در تنبیه و پاداش

۶: استفاده از پیامدهای طبیعی و منطقی

۷: قاطع باشید بدون اینکه سلطه‌گر باشید

۸: به فرزندتان احترام بگذارید

۹: احترام به نظم را برانگیزید

۱۰: احترام به حقوق دیگران را برانگیزید

۱۱: انتقاد را کنار بگذارید و اشتباه‌ها را بزرگ نکنید

۱۲: برنامه روزانه را تغییر ندهید

۱۳: برای آموزش وقت بگذارید

۱۴: مشارکت کودک را جلب کنید

۱۵: از توجه نابجا و بیش از حد خودداری کنید

۱۶: خود را از نزاع قدرت کنار بکشید

۱۷: خود را از تعارض و کشمکش کنار بکشید

۱۸: عمل کنید! حرف نزنید! 

۱۹: پشه‌ها را کیش نکنید! 

۲۰: در خشنود کردن کودک دقت کنید: جرات (نه) گفتن داشته باشید! 

۲۱: از اولین واکنش اجتناب کنید: کاری غیرمنتظره انجام دهید

۲۲: از حمایت بیش از حد خودداری کنید

۲۳: استقلال را برانگیزید

۲۴: خودتان را از دعوا کنار بکشید

۲۵: تحت تاثیر ترس‌ها قرار نگیرید

۲۶: در کار دیگران دخالت نکنید

۲۷: احساس تاسف نکنید

۲۸: درخواست‌هایتان کم و منطقی باشند

۲۹: به قول خود وفا کنید، پیگیر حرفتان باشید

۳۰: همه را در یک قایق سوار کنید

۳۱: گوش کنید! 

۳۲: مراقب لحن صدایتان باشید

۳۳: سخت نگیرید

۳۴: از اهمیت دادن به عادت‌های بد بکاهید

۳۵: در کنار هم خوش باشید

۳۶: با چالش تلویزیون مقابله کنید

۳۷: مذهب را عاقلانه به کار ببرید

۳۸: با آن‌ها حرف بزنید، برای آن‌ها حرف نزنید! 

۳۹: جلسه خانوادگی

• اگر فرزند دختر دارید ...: جامعه شناسی و روانشناسی شکل گیری شخصیت در دخترها ~النا جانینی بلوتی، محمدجعفر پوینده (مترجم)
• ارزشیابی شخصیت کودکان بر اساس آزمونهای ترسیمی ~پریرخ دادستان
• رابطه بین والدین و کودکان: راه حلهای جدید برای مسائل قدیمی ~حییم جی. گینات، سیاوش سرتیپی (مترجم)
• الگوی کودک سالم: بر اساس دیدگاه های آلپورت، فرانکل، فروم، راجرز و مازلو
• روان شناسی کودک ~ژان پیاژه، باربل اینهلدر، زینت توفیق (مترجم)
• موارد بیشتر (1263)

• اختلال های یادگیری (مبانی، ویژگی ها و تدریس موثر) ~جیمز کافمن، جان لوید، الیزابت مارتینز، مارگارت ویس، دانیل پی. هالاهان، قربان همتی علمدارلو (مترجم)، حمید علیزاده (مترجم)، ستاره شجاعی (مترجم)، صدیقه رضایی دهنوی (مترجم)
• روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی "جامعه، مدرسه و خانواده" ~ام. وینستون اگن، مایکل ام. هاردمن، کلیفورد جی. درو، حمید علیزاده (مترجم)، کامران گنجی (مترجم)، مجید یوسفی لویه (مترجم)، فریبا یادگاری (مترجم)
• دانش آموزان استثنایی: مقدمه ای بر آموزش ویژه ~دانیل هالاهان، جیمز کافمن، حمید علیزاده (مترجم)، هایده صابری (مترجم)، ژانت هاشمی (مترجم)، مهدی محی الدین (مترجم)
• کودکان نافرمان: برنامه آموزش والدین راهنمای روان شناسان بالینی برای ارزیابی و درمان مشکلات رفتاری و نافرمانی کودکان ~راسل ا بارکلی، حبیبه السادات سجادی (مترجم)، حمید علیزاده (مترجم)، گروه علمی رشد (ویراستار)
• تاب آوری روان شناختی: بهزیستی روانی و اختلال های رفتاری ~حمید علیزاده

• پرورش خلاقیت به کمک بازی های وانمودی ~دورتی سینگر، جروم ال سینگر، حمید علیزاده (مترجم)، علیرضا روحی (مترجم)
• درمان شناختی، رفتاری با کودکان و نوجوانان ~پل استالارد، حمید علیزاده (مترجم)، علیرضا روحی (مترجم)، علی محمد گودرزی (مترجم)
• انضباط بدون اشک: چگونه تعارض را در کلاس درس کاهش دهیم و فضایی توام با همکاری ایجاد کنیم ~رودلف دریکورس، پرل کاسل، ایوا درایکورس فرگوسن، حمید علیزاده (مترجم)، علیرضا روحی (مترجم)
• شجاعت نامحبوب بودن (فراسوی مهرطلبی) ~ایچرو کیشیمی، فومیتاگه کوگا، حمید علیزاده (مترجم)، علیرضا روحی (مترجم)