کتاب دانش آموزان استثنایی مقدمه ای بر آموزش ویژه ویراست نهم مقدمه ای کلی درمورد ویژگی های دانش آموزان استثنایی و آزمون آنهاست. «استثنایی» اصطلاحی است که به طور سنتی برای اشاره به افراد ناتوان و همچنین افراد نابغه به کار می رود.
نباید اجازه داد ناتوانیهای افراد، ما را از شناختن تواناییهای آنان باز دارد. بسیاری از افراد ناتوان، تواناییهایی دارند که ناشناخته میمانند؛ زیرا ناتوانیهای آنان در مرکز توجه قرار میگیرند و ما را از توجه کافی به آنچه آنها میتوانند انجام دهند باز میدارند. اگر میخواهیم یاد بگیریم که چگونه به کودکان و نوجوانان استثنایی کمک کنیم تا حداکثر توانایی خود را در مدرسه به کار ببرند، باید نارساییهای دانش آموزان استثنایی را مورد مطالعه قرار دهیم. بعضی از دانش آموزان، ناتوانیهایی دارند که برای مشاهدهگر عادی، آشکار نیستند؛ آنان نیازمند برنامههای ویژه آموزشی و خدمات وابسته هستند تا آنان را به داشتن زندگی پربار، شادمان و سازنده یاری کند. با وجود این، ما نباید بر این واقعیت چشم ببندیم که مهمترین ویژگیهای دانش آموزان استثنایی، تواناییهای آنان است. بیشتر افراد استثنایی، ناتوانیهایی دارند و آنها را غالبا در قوانین، مقررات و مکالمههای روزمره معلول خطاب میکنند. در این کتاب، بین ناتوانی و معلول بودن فرق مهمی قائل میشویم. ناتوانی، ضعف در انجام بعضی کارها و کمبود استعداد برای عمل به شیوه خاص است اما معلولیت، نوعی نارسایی است که به شخص تحمیل میشود؛ از این رو، ناتوانی با توجه به اوضاع و احوال ممکن است معلولیت نباشد. همچنین معلولیت ممکن است ناشی از ناتوانی نباشد.