کتاب «نقوش اقوام شاهنشاهی هخامنشی بنا بر حجاریهای تخت جمشید» اثر گرلد والزر، توسط دورااسمودا خوبنظر به فارسی ترجمه شده است، نگاهی تازه و دقیق به جزئیات حجاریهای هنری ایران باستان میاندازد. در این کتاب، وی با استفاده از آخرین پژوهشها و تفسیرهای خود، به تحلیل نقوشی که تاکنون با افتراق نظرات و تفسیرهای مختلفی مواجه شده اند، میپردازد.
یکی از جذابیتهای برجسته این اثر، نگرش نوین والزر به نقوش پلکان آپادانا است. برخلاف تصورات رایجی که این نقوش را نمایانگر پرداختن باج و خراج میدانند، والزر به ترکیب تحقیقات تاریخی و هنری خود، آنها را به عنوان عرضه هدایا در جشن نوروزی و داوطلبانه توصیف میکند. وی با استدلالهایی جالب، به بررسی سنتهای کشیدن حجاریهای خراجپردازی در بین النهرین و مصر میپردازد و نشان میدهد که چگونه هخامنشیان از این سنتها الهام گرفتهاند اما آن را به گونهای خاص و منحصر به فرد تغییر داده اند.
در قسمتهای بعدی کتاب، رابطه بین نقوش تخت جمشید و آرامگاههای هخامنشی، ویژهترین جزئیات هنری این دوران را به تصویر میکشد. والزر با توجه به دقت نظر خود در شناسایی جزئیات، از شکل و اصل لباس ها، اسلحهها و تزیینات، تا خصوصیات هنری و ویژگیهای مطبوع یا غیرعادی حجاریها موضوعات گوناگونی را مطرح میکند.
این کتاب به عنوان یک منبع جامع و معتبر در زمینه بررسی نقوش حجاری تخت جمشید و همچنین نقوش دیگر اماکن هخامنشی، برای پژوهشگران، دانشجویان تاریخ، هنر و باستانشناسی و علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ ایران باستان، یک مرجع بیبدیل است.