طرح واره درمانی که توسط یانگ و همکارانش (یانگ ۱۹۹۹ . ۱۹۹۰) بوجود آمده، درمانی نوین و یکپارچه است که عمدتا براساس بسط و گسترش مفاهیم و روش های درمان شناختی - رفتاری کلاسیک بنا شده است. طرح واره درمانی اصول و مبانی مکتب های شناختی - رفتاری دلبستگی گشتالت، روابط شیئی، سازنده گرایی و روانکاوی را در قالب یک مدل درمانی و مفهومی ارزشمند تلفیق کرده است.
این شیوه درمان، سیستم جدیدی از روان درمانی را تدارک می بیند که مخصوصا برای بیماران مبتلا به اختلالات روان شناختی مزمن و مقاوم که تاکنون یک مسئلۀ بغرنج در درمان محسوب می شدند، مناسب است. تجارب بالینی ما نشان می دهد بیمارانی که دچار اختلالات شدید شخصیتی هستند و نیز افراد مبتلا به مشکلات چشمگیر منش شناختی، که چنین مسائلی شالوده اختلالات محور آن ها را تشکیل می دهند، به طرح واره درمانی خیلی خوب پاسخ می دهند. (البته گاهی اوقات در ترکیب با سایر رویکردهای درمانی)
از شناخت درمانی تا طرحواره درمانی نگاهی به حوزه رفتار درمانی شناخته، به ما کمک می کند تا ضرورت ایجاد طرح واره درمانی را از نظر یانگ توضیح دهیم. پژوهشگران و متخصصین بالینی رویکرد شناختی - رفتاری در تدوین درمان های اثر بخش برای اختلالات محور از جمله اختلالات خلقی، اضطرابی، جنسی، خوردن، جسمانی سازی و سوء مصرف مواد پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته اند. این درمان ها کوتاه مدت بوده (تقریبا ۲۰ جلسه) و هدف آن ها کاهش نشانه ها، مهارت آموزی و حل مسائل زندگی فعلی بیمار است.
کتاب «طرحواره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی (جلد اول)» به خصوص برای گروههای زیر مفید است:
1. متخصصین بالینی: روان درمانگران، روان پزشکان و دیگر متخصصین در زمینه روان پزشکی میتوانند از این کتاب بهره برداری کنند تا درک عمیقتری از رویکردهای درمانی نوین و مدلهای کاربردی برای درمان اختلالات شخصیت پیدا کنند.
2. دانشجویان روانشناسی و روان پزشکی: برای کسانی که در حال تحصیل در رشتههای مرتبط با روانشناسی و روان پزشکی هستند، این کتاب میتواند منبعی ارزشمند برای فهم بهتر و عمیقتر از موضوعات مرتبط با طرحواره درمانی باشد.
3. درمانگران با تجربه: حتی برای کسانی که سابقهی طولانی در زمینه درمان روانی دارند، این کتاب میتواند نگاهی تازه و بینشهای جدیدی را ارائه دهد.
4. مربیان و مشاوران: کسانی که با مشکلات فردی و بین فردی مردم در موقعیتهای غیربالینی (مانند مربیگری یا مشاوره) مواجه هستند، میتوانند از رویکردها و مدلهای ارائه شده در این کتاب بهره برداری کنند.
5. افرادی که به دنبال فهم بهتر از خود و الگوهای رفتاری خود هستند: اگرچه این کتاب به خصوص برای متخصصین نوشته شده است، اما افرادی که به دنبال فهم عمیقتری از الگوهای رفتاری و احساساتی خود هستند، میتوانند از مطالب آن بهرهمند شوند.
در کل، این کتاب میتواند یک منبع جامع و کاربردی برای کسانی باشد که مایل به فهم بهتر و عمیقتر از طرحواره درمانی و کاربردهای آن در درمان اختلالات شخصیت هستند.
مقاله در مورد کتاب «کتاب طرحواره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی (جلد اول)»
در دهههای اخیر، پیشرفتهای بسیاری در حوزه درمانهای روانشناختی انجام شده است و «کتاب طرحواره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی (جلد اول)» یکی از جلوههای برجسته این پیشرفت هاست. مؤلفان این کتاب، با تجربیات و دانش وسیع خود، مبحث پیچیده و پرچالش طرحوارهها را در قالبی سازمان یافته و قابل فهم ارائه میدهند.
همانطور که پروفسور آرون تی. بک، پدر شناخت درمانی، بیان میکند، این کتاب میتواند به یک مرجع مفید برای متخصصان بالینی در درمان اختلالات شخصیت تبدیل شود. هر چند شناخت درمانی ابتدا برای درمان اختلالات محور I طراحی شده بود، اما مؤلفان با مهارتها و رویکردهای خود نشان میدهند که این مدل درمانی چگونه میتواند برای اختلالات شخصیت مفید باشد.
طرحواره درمانی یک مدل مفهومی است که میتواند به درمانگران کمک کند تا الگوهای تکرارشونده و پیچیده رفتاری، عاطفی و شناختی را شناسایی کنند. این الگوها میتوانند به عنوان منشهای شناختی درک شوند که به دلیل وجود تعارضهای بین فردی مزمن و واکنشهای انتقالی به وجود میآیند.
یکی از جنبههای اصلی این کتاب، توصیف دقیق راهبردهای طرحواره درمانی است. مؤلفان با استفاده از رویکردهای مختلف مانند راهبردهای شناختی، تجربی، و الگوشکنی رفتاری به متخصصین بالینی نشان میدهند که چگونه میتوانند باورهای زیربنایی که منبع اصلی مشکلات روانی است، را شناسایی و درمان کنند.
رابطه درمانی نیز یکی از مؤلفههای مهم در این مدل درمانی است. باور داریم که یک رابطه درمانی موثر میتواند کمک کند تا بیمار در فرآیند درمان پیشرفت کند و الگوهای نامناسب خود را تغییر دهد.
نتیجه گیری، این کتاب با ترکیب مباحث مختلف شناخت درمانی و تجربیات بالینی مؤلفان، یک منبع مفید و جامع برای درمانگرانی است که با مشکلات شخصیتی بیماران خود مواجه هستند. پیشنهاد میکنم تا متخصصین بالینی از این منبع با ارزش برای افزایش مهارتهای خود در زمینه درمان اختلالات شخصیت بهره برداری کنند.
اگر چه شناخت درمانی کلاسیک برای درمان اختلالات محور طراحی شده است، ولی این کتاب به سبکی ماهرانه و کاملا جذاب نشان میدهد که چگونه شناخت درمانی میتواند برای درمان اختلالات شخصیت مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد. مؤلفان برای حل مشکلات خاص افراد مبتلا به اختلالات شخصیت از قبیل الگوهای منش شناختی انعطاف پذیر، تعارضهای بین فردی مزمن و واکنشهای انتقالی، راهبردهایی را از سایر رویکردهای درمانی استخراج کرده و در قالب یک مدل شناختی جامع نگر تلفیق کرده اند. این کتاب نشان میدهد که چگونه میتوانیم با استفاده از راهبردهای اکتشافی و تجربی از شدت باورهای زیربنایی که آبشخور چنین مشکلاتی هستند، بکاهیم. توصیه میکنم تمام درمانگرانی که در فرآیند درمان با مشکلات شخصیتی بیماران خود دست و پنجه نرم میکنند، کتاب حاضر را مطالعه کنند. (پروفسور آرون تی. بک دانشگاه پنسیلوانیا)