کتاب ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن (مواد و خدمات کتابخانه ای برای کودکان و نوجوانان)

کتاب حاضر اثری است برآمده از تجربه مؤلف در زمینه ادبیات کودکان و نوجوانان ایران و جهان که مباحث گوناگون این حوزه را با نظمی منطقی و زبانی مستند و با بهره گیری از شاهد مثالهای متنوع تشریح نموده. در ساختار یک کتاب درسی به دانشجویان و سایر علاقه مندان ارائه می کند. تمرین های پیشنهادی در پایان هر فصل راهکاری است جهت کاربردی کردن مباحث نظری، همچنین وجود فهرست منابع فرامتنی دعوتی است از دانشجویان و سایر علاقه مندان برای پژوهش و مطالعه عمیق تر و گسترده تر در این زمینه. اهمیت انتشار این کتاب با توجه به گسترش درسهای ادبیات کودکان در برنامه های درسی منسجم و مناسب، که انتشار آخرین آن به نیمه اول دهه پنجاه خورشیدی باز می گردد، روشن می شود.

تصویر جزء جدایی ناپذیر کتاب های کودکان است، گرچه حضور آن در آثار نوجوانان محدود و مبتنی بر نیاز است. تصویر در کتاب های کودکان، در بسیاری موارد همچون متن و در مواردی خاص حتی بیش از متن، در انتقال مفاهیم و اندیشه ها، حالت ها و احساس ها و تخیلات به خواننده نقش دارد. خواه کتاب داستانی باشد یا شعر و غیر داستان، تعلق آن به دنیای کودکان ضرورت استفاده از تصویر را به عنوان عامل مهم انتقال و ارتباط اجتناب ناپذیر می کند. بحث پیرامون کیفیت هنری این آثار را به بحث درباره کتاب های تصویری و مصور وا می گذاریم. تنها به این نکته بسنده می کنیم که تصاویر باید از ارزش هنری برخوردار باشند و در اینجا تنها به حداقل های عنصر تصویر که جنبه عام، کلی و تعمیم پذیر دارد می پردازیم. تصویر در کتاب کودک با متن رابطه ای غیر قابل انکار دارد و نقش آن به گونه ای است که هر آنچه را که متن به دلیل محدودیت به بیان آن قادر نیست به تصویر می کشد. در هم آمیختگی دو عنصر متن و تصویر، به گونه ای است که متن فقط اسکلت داستان را بیان می کند و تصویر است که باید کاری فراتر انجام دهد و داستان را بیان کند.

تصویر کتاب کودک باید مقید به متن باشد البته نه دنباله روی آن. نکته دیگر اینکه خواننده را در درک بهتر متن کمک کند، پس سبک مورد استفاده باید با توانایی های درک کودک متناسب باشد. همان گونه که استدلال شد که سطح خوانایی نوشته باید منطبق با توانایی های خواندن کودک باشد. در مورد تصویر هم سطح خوانایی تصویر باید با سواد بصری خواننده هماهنگی داشته باشد. نکته دیگر آن است که تصویرها باید از چنان قدرت و خلاقیتی برخوردار باشد که منظر دید کودک را فراتر از آنچه متن به روی او گشوده بگشاید. در واقع تصویرها باید گسترش دهنده و شفاف کننده متن باشد و تخیل او را فعال کند.

مقدمه

بخش اول: کودک و نوجوان، کتاب و خواندن

فصل اول: ویژگی های جسمی و روانی کودکان و نوجوانان

فصل دوم: کودک و خواندن،تعاریف و نظریه ها

فصل سوم: ادبیات کودکان و نوجوانان، تعاریف و نظریه ها، تنوع موضوعی

فصل چهارم: ضوابط کلی انتخاب کتاب برای کودکان و نوجوانان

بخش دوم: ادبیات کودکان، روند رشد در جهان و ایران و انواع

فصل پنجم: روند رشد ادبیات کودکان در جهان

فصل ششم: روند رشد ادبیات کودکان در ایران

فصل هفتم: انواع ادبیات کودکان، ادبیات شفاهی قلمرو جادوی کهن

فصل هشتم: انواع ادبیات کودکان: داستان های شگفت انگیز و نو و ...

فصل نهم: انواع ادبیات کودکان: داستان های واقع گرا

فصل دهم: انواع ادبیات کودکان: شعر

فصل یازدهم: انواع ادبیات کودکان: آثار مستند (کتاب های علمی و دانش اجتماعی)

فصل دوازدهم: انواع ادبیات کودکان: کتاب های مستند، کتاب های فلسفی

بخش سوم: کتاب کودک، رسانه ها و راهکار ها

فصل سیزدهم: کتاب تصویری، کتاب های مصور، وضعیت تصویر در کتاب های کودکان

فصل چهاردهم: ادبیات کودکان و سایر رسانه های ارتباط جمعی

فصل پانزدهم: فعالیت هایی جهت اشاعه کتاب و خواندن

پیوست ها

نمایه موضوعی

• 50 روش ساده برای علاقه مند کردن فرزند به مطالعه ~کتی زاهلر، سارا رئیسی طوسی (مترجم)، مهناز سلیمانی (ویراستار)
• ادبیات کودکان و نوجوانان: ویژگیها و جنبه ها ~بنفشه حجازی
• حکایت های خواندنی تاریخ بیهقی ~حمیدرضا داداشی (ویراستار)، حسین فتاحی(بازنویسی)، کمال طباطبایی(تصویرگر)
• ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن (مواد و خدمات کتابخانه ای برای کودکان و نوجوانان) ~ثریا قزل ایاغ
• ادبیات کودکان ~علی اکبر شعاری نژاد
• موارد بیشتر (201)

• ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن (مواد و خدمات کتابخانه ای برای کودکان و نوجوانان) ~ثریا قزل ایاغ
• قصه گویی و نمایش خلاق ~دیویی چیمبرز، ثریا قزل ایاغ (مترجم)
• ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن (مواد و خدمات کتابخانه ای برای کودکان و نوجوانان) ~ثریا قزل ایاغ