کتاب آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن

احمد بن محمد بن یعقوب معروف به مسکویه، از متفکران مسلمان قرن چهارم در حدود سال ۳۲۵ ق. در ری متولد شد. از دوران کودکی و جوانی او اطلاع چندانی در دست نیست، ولی از آنچه خود در تهذیب الاخلاق آورده، می توان دریافت که زندگی او به دو دوره مختلف تقسیم می شود. وی در کودکی و جوانی به دنبال خوشگذرانی و جمع ثروت بود، ولی در میانسالی طی یک تحول روحی به علم و تهذیب نفس روی آورده، دوره جدیدی از زندگی را آغاز کرد. او ضمن توصیه دیگران به تربیت نفس و تهذیب اخلاق، دوره اول زندگی خویش را اینگونه توصیف می کند:

کسی که در کودکی به شایستگی تربیت نشود و پدرش او را با ذکر اشعار پست و اکاذیب و نیکو جلوه دادن زشتی و لذت جویی پرورش دهد و آنگاه به دربار امیرانی راه یابد که برای این اشعار صله می دهند و با دوستانی در آمیزد که او را به لذات جسمانی فرا می خوانند و در جمع خوراک و لباس و مرکب و زینت زیاده روی کند - چنانکه برای من این گونه رخ داد از سعادت محروم شود و به خسران و شقاوت مبتلا گردد.

مسکویه آنگاه به دوران دوم حیات خویش که بر اثر تفکر و محاسبه نفس در وی دگرگونی روحی پدید می آید اشاره می کند و می گوید من در بزرگسالی، آن عادات ناپسند را با جهادی عظیم ترک کردم و نفس خویش را از آلودگی ها و زشتی ها پالایش دادم. حیات مسکویه با دوران حکومت حاکمان متعدد آل بویه معاصر بود. خاندان بویه خود اهل فضل و تدبیر بودند و دانشمندان و ادیبان و شاعران را گرامی می داشتند و برای حفظ قدرت و ثروت خویش از حضور آنان در دربار خود استقبال می کردند.

• نگاهی دوباره به تربیت اسلامی - جلد دوم: رویارویی با مسائل نظری و عملی تعلیم و تربیت ~خسرو باقری
• نگاهی دوباره به تربیت اسلامی - جلد اول : کاوشی برای تدوین چارچوب نظری تربیت اسلامی ~خسرو باقری
• درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی (2): اهداف تربیت از دیدگاه اسلام ~محمد بهشتی(به اهتمام)، علیرضا اعرافی(زیرنظر)، مهدی ابوجعفری(به اهتمام)، علی نقی فقیهی(به اهتمام)
• تعلیم و تربیت در اسلام ~مرتضی مطهری
• درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی: فلسفه تعلیم و تربیت ~علیمحمد کاردان، علیرضا اعرافی، محمدجعفر پاک سرشت، علی اکبر حسینی، حسین ایرانی
• موارد بیشتر (688)

• آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن ~محمد بهشتی، علیرضا اعرافی، مهدی ابوجعفری، علی نقی فقیهی

• درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی (2): اهداف تربیت از دیدگاه اسلام ~محمد بهشتی(به اهتمام)، علیرضا اعرافی(زیرنظر)، مهدی ابوجعفری(به اهتمام)، علی نقی فقیهی(به اهتمام)
• آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن: فیض کاشانی ~محمد بهشتی
• آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن: امام خمینی ~محمد بهشتی
• آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن ~محمد بهشتی، علیرضا اعرافی، مهدی ابوجعفری، علی نقی فقیهی
• ایران کجاست ایرانی کیست (دفتر اول:منظر فرهنگی) ~محمد بهشتی