بازار اینترنت که همه عرصههای زندگی بشر را دگرگون کرده است، نمونهای از طراحی بازار از بالا یا از سوی دولت است. دولت مبادلات دادهها را نه تنها با فناوری جدید امکانپذیر کرد، بلکه بازاری از تبادل به وجود آورد که واجد همۀ پنج شرط یک بازار خوب است. در این بازار، حقوق مالکیت رعایت میشود، اطلاعات شفاف است، داور در صورت نیاز میتواند قضاوت کند، به دادهها میتوان اعتماد داشت، رقابت در بازار اینترنتی آزادتر از عموم بازارهایی است که تاکنون بشر دیده است و میتوان از تحمیل ضرر و زیان به دیگری جلوگیری کرد. این شروط بعدا توضیح داده خواهد شد.
اما به طور خلاصه، وجود این پنج شرط برای خوب بودن یک بازار ضروری است. جدا از این نمونههای دو سر طیف طراحی بازار از پایین و طراحی بازار از بالا (از سوی دولت)، معمولا بازارها را انسانها به صورت خودجوش خلق میکنند. پس از خلق بازار، گروهی سعی میکنند قواعد بازار را به نفع خود تغییر دهند و در غیاب حکومت و نظامی سیاسی که بتواند منافع متعارض را همسو کند و از مصادره منافع عمومی به نفع گروههای خاص خصوصی جلوگیری کند، بازار به نیرویی مخرب تبدیل میشود…
«بازآفرینی بازار: تاریخ طبیعی بازارها» کتابی است که به مطالعه اقتصاد بازار و تحلیل تفاوتهای میان «بازار خوب» و «بازار بد» پرداخته است. نویسنده کتاب، جان مک میلان، با بررسی معیارهای مختلف نشان میدهد که چگونه میتوان بازارها را اصلاح کرد تا به سوی یک بازار خوب حرکت کنند.
مک میلان با توجه به تجارب مختلف جهان، به بررسی عواملی که بازاری را «خوب» یا «بد» میکند پرداخته است. او معتقد است که بازار به تنهایی نه خیر است و نه شر، بلکه نحوهی تنظیم و مدیریت آن است که تعیین کننده است.
کتاب برای متخصصان و مسئولان سیاستگذاری اقتصادی در ایران به ویژه مفید است، زیرا از آن جا که در جامعه ما نظرات مختلفی در مورد بازار و دخالت دولت وجود دارد، این اثر میتواند به یک دید واقع بینانه و علمی به مسائل پرداخته و راه حلهای جدیدی را ارائه دهد.
با مطالعهی این کتاب، میتوان فهمید که موفقیت یک بازار به چه عواملی بستگی دارد و چگونه میتوان از مشکلات و نقائص موجود در بازارهای موجود خودداری کرد. برای مثال، مک میلان بر تأثیر پویاییهای داخلی و خارجی بازار، تعامل میان دولت و بازار و نقش حاکمیت قانون تأکید میکند.
«بازآفرینی بازار» نه تنها یک نگاه نو به اقتصاد بازار میدهد، بلکه به سیاست گذاران و مدیران اقتصادی راه حلهای جدیدی برای بهبود بازارها و رفع مشکلات موجود در آنها ارائه میکند. این کتاب برای هر کسی که به موضوعات اقتصادی علاقهمند است یا در زمینهی تصمیم گیریهای اقتصادی فعالیت میکند، میتواند منبعی بسیار ارزشمند باشد.