ژئومورفولوژی شناسایی، توصیف و تحلیل اشکال ناهمواریهای زمین و فرایندهای مؤثر در تشکیل، تغییر شکل و تحول آنهاست. به طور معمول در ژئومورفولوژی برای شناسایی اشکال ناهمواری ها، کره زمین را به مناطق مورفوکلیماتیک مختلفی تقسیم میکنند. در هر یک از این مناطق فرایندهای مورفوژنتیک متفاوتی در ایجاد و تغییر شکل ناهمواریها دخالت دارند.
مناطق خشک و بیابانی یکی از بزرگترین مجموعههای مورفوکلیماتیک جهان به شمار میروند که در آن اشکال و عوارض ژئومورفولوژیکی متفاوتی وجود دارد. این اشکال بسیار متنوع اند. مخروط افکنه ها، از جمله عوارضیاند که گسترش بسیار زیادی در نواحی مختلف به ویژه نواحی نیمه خشک و خشک داشته و از نظر شکل نحوه شکل گیری و تکامل تنوع زیادی دارند. با توجه به گسترش این عارضه در نواحی خشک و بیابانی، در این فصل علاوه بر بحث دربارۀ مخروط افکنه ها، به ویژگیهای نواحی خشک و عوارض موجود در آن و مطالعات انجام گرفته در مورد نواحی خشک و بیابانی ایران به طور مختصر اشاره میشود. عوامل مختلفی از جمله فعالیتهای تکتونیکی، تغییرات اقلیمی و در سالهای اخیر فعالیتهای انسانی تشکیل و تحول مخروط افکنهها را متأثر میکنند. بررسی جریانهای گیسویی و چگونگی تشکیل این جریان ها، مطالعه عوامل مؤثر در تقطیع مخروط افکنه ها، شناخت فرایند تشکیل بخشهای فعال و غیر فعال مخروط افکنهها و همچنین بررسی نوع و چگونگی رسوبگذاری بر روی مخروط افکنهها از جمله مواردی هستند که به بررسی دقیقی نیاز دارند و اطلاعات حاصل از مطالعه آنها ضمن مشخص کردن عوامل مؤثر در شکل گیری و تکامل مخروط افکنه ها، فصول جدیدی را برای مطالعات بعدی بر روی محققان میگشاید. مخروط افکنهها همواره به عنوان عارضهای که شرایط خوبی را برای استقرار سکونتگاهها و کاربریهای مختلف مهیا میسازند، مورد توجه بیشتری بوده است.