استراتژی های سنتی ریشه در مدل های نظامی دارند و فضای رقابت آن ها به اقیانوس سرخ تشبیه شده است. اقیانوس سرخ در فضای بازاری ثابت تعریف می شود که مرتباً رقبای جدیدی وارد فضای محدود آن می شوند. برای فرار از این چرخه رقابت شدید و رو در ور، بعضی شرکت ها با نوآوری در ارزش، فضای بازاری جدید را خلق می کنند که به تعبیر این کتاب، اقیانوس آبی نامیده می شود و در آن رقابت معنا ندارد. این کتاب چهارچوب تحلیل و ابزارهای تدوین استراتژی حرکت به سوی اقیانوس آبی را به دست می دهد. شش اصلی که برای استراتژی اقیانوس آبی در این کتاب تبیین می شود، در تمام صنایع قابل استفاده هستند. استراتژی اقیانوس آبی در فضایی با رقابت کمتر و سودآوری بالاتر تعریف می شود و این کتاب با زبان ویژه ای که دارد، می تواند مدیران را به این فضای جدید هدایت کند.
حوزه استراتژی دانش ارزشمندی را در حوزه محتوای استراتژی ایجاد کرده است. اما در پاسخ به پرسش کلیدی چگونگی خلق استراتژی برای آغاز کار در عمل سکوت کرده است. البته، ما میدانیم که چگونه برنامههایمان را تهیه کنیم، اما همان طور که همه میدانیم فرایند برنامه ریزی استراتژی را به ما نمیدهد. کوتاه اینکه ما تئوری خلق استراتژی را هنوز نداریم. با اینکه تئوریهای متعددی وجود دارند که توضیح میدهند چرا شرکتها شکست میخورند یا موفق میشوند، اما این تئوریها بیشتر توصیفی هستند و نه تجویزی مدل گام به گامی وجود ندارد که با عباراتی مشخص تجویز کند که چگونه شرکتها میتوانند استراتژیهای خود را فرمولبندی کرده و اجرا کنند تا به عملکرد بالاتری برسند. این چنین مدلی را در اینجا و در قالب اقیانوسهای آبی معرفی کردهایم تا نشان دهیم چگونه شرکتها میتوانند از دام رقابت در بازار اجتناب کنند و نوآوریهایی بازار آفرین داشته باشند. چارچوب ساخت استراتژی به گونهای که در اینجا معرفی میشود، مبتنی بر تجربه میدانی استراتژیک ما با شرکتهای متعدد در طول دو دهۀ گذشته است. این چارچوب در عمل به مدیرانی که استراتژیهای نوآورانه و ثروت آفرین را فرمولبندی میکنند یاری میدهد.
کمک! اقیانوس من دارد سرخ میشود
مقدمه چاپ اصلی
بخش اول: استراتژی اقیانوس آبی
فصل ۱: خلق اقیانوسهای آبی
فصل ۲: ابزارهای تحلیلی و چارچوبها
بخش دوم: تدوین (فرمول بندی) استراتژی اقیانوس آبی
فصل ۳: تجدید ساختار مرزهای بازار
فصل ۴: تمرکز روی تصویر کلان به جای اعداد
فصل ۵: رسیدن به مرزی فراتر از تقاضای موجود
فصل ۶: رعایت ترتیب استراتژی درست
آزمودن برای مطلوبیت استثنائی
شش مرحله چرخه تجربۀ خریدار
شش اهرم مطلوبیت
از مطلوبیت استثنایی تا قیمتگذاری استراتژیک
از قیمتگذاری استراتژیک به هدفگذاری در هزینهها
از مطلوبیت، قیمت و هزینه تا انتخاب
بخش سوم: اجرای استراتژی اقیانوس آبی
فصل ۷: غلبه بر موانع کلیدی سازمانی
فصل ۸: اجرا را در درون استراتژی جای دهید
فصل ۹: هم راستایی ارزش، سود و مشوقها
ارزش پیشنهادی
سود پیشنهادی
مشوقهای پیشنهادی
فصل ۱۰: تجدید اقیانوسهای آبی
بازسازی در سطح کسب و کارهای واحد
بازسازی در سطح سازمانی برای بنگاههای چند کسب و کاره
فصل ۱۱: اجتناب از دامهای اقیانوس سرخ
پیوست الف: نمایی از الگوی تاریخی خلق اقیانوس آبی
پیوست ب: نوآوری در ارزش، دیدگاه تجدید ساختارگرایانه از استراتژی
پیوست ج: دینامیک بازار برای نوآوری در ارزش
یادداشت ها
رنه موبورن همکار مدیر اجرایی موسسه استراتژی اقیانوس آبی و عضو برجسته INSEAD و استاد استراتژی INSEAD است. موبورن در هیأت مشاوران رئیس جمهور باراک اوباما در دانشکده ها و دانشگاه های تاریخی (HBCUs) برای دو دورۀ ریاست جمهوری خدمت کرده است. او هم چنین عضو انجمن جهانی اقتصاد است. کتاب استراتژی اقیانوس آبی که همراه با وی. چان کیم نوشته است، 3.6 میلیون نسخه فروش داشته و نیز در 5 قاره پرفروش است. موبورن در فهرست 3 مدیر ارشد در جهان در فهرست 50 نفر از متفکران برترین راهنمایان مدیریت در جهان رتبه بندی شده است. او تنها زنی است که تاکنون در این فهرست به این رتبه بالا دست یافته است. او در سال 2013 در میان 5 پروفسور برتر دانشکده افتصاد جهان که توسط MBA رتبه بندی شده است، قرار گرفت. موبورن جایزه نوبل کولوکویا را برای رهبری در زمینه تجارت و تفکر اقتصادی سال 2008 دریافت کرد.
«استراتژی اقیانوس آبی»، نوشته رنه موبورنی و دبلیو چان کیم، با ترجمه علیرضا پورممتاز، یکی از برجستهترین کتب در حوزهی مدیریت استراتژیک کسب و کار است که به تحلیل فضاهای بازاری و تأثیرات آن بر رقابت میپردازد.
شرکتها و سازمان ها، به طور معمول، در فضاهای بازاری فعالیت میکنند که از رقابتهای سنگینی برخوردار است. در این کتاب، این فضاهای رقابتی به نام «اقیانوس سرخ» شناخته شده اند. در چنین محیطی، شرکتها با تلاش برای کسب سهم بازار بیشتر، به مبارزاتی خسته کننده و گاهی ویرانگر میپردازند. در چنین وضعیتی، نه تنها سودآوری کاهش مییابد، بلکه انرژیها در راستایهایی صرف میشود که به نفع شرکت نیست.
مقابل اقیانوس سرخ، مفهوم «اقیانوس آبی» قرار دارد. در چنین فضایی، شرکتها فضاهای بازاری نوآورانه و بدون رقابت مییابند و با خلق محصولات و خدمات جدید، ارزشهای جدیدی ایجاد میکنند. در این وضعیت، هم سودآوری بالا رفته و هم منابع بهتری به صرفه جویی میشود.
این کتاب با مرور چالشها و اشتباهات رایج شرکتهایی که در فضای اقیانوس سرخ فعالیت میکنند، شروع میشود. سپس با استفاده از مثالهایی متنوع به بررسی استراتژیها و روشهایی میپردازد که به شرکتها کمک میکند تا از فضای اقیانوس سرخ خارج شده و به سمت اقیانوس آبی حرکت کنند.
میتوان گفت که اصلیترین هدف از ارائه این کتاب، تغییر نگرش سازمانها و شرکتها است تا به جای مبارزه برای بازارهای موجود، به دنبال بازارهای جدید باشند و از طریق نوآوری، بازارهای جدیدی ایجاد کنند.
این کتاب با تأکید بر فرایند و خاصیت بازآفرینی استراتژیهای دستیابی به اقیانوسهای آبی، به شرح مراحل و ابزارهایی میپردازد که برای رسیدن به چنین فضایی لازم است. همچنین، با مرور موانع و چالشهایی که در مسیر اجرای این استراتژیها وجود دارد، راهکارهایی برای موفقیت در این مسیر ارائه میدهد.
به طور کلی، «استراتژی اقیانوس آبی» یک راهنما است برای شرکتها و سازمانهایی که میخواهند در دنیایی پر از تغییر و نوآوری، بازارهای جدیدی را کشف کرده و به موفقیت برسند.