کتاب برنامه ریزی در ایران: بر اساس تجارب گروه مشاوره دانشگاه هاروارد در ایران در تهیه برنامه عمرانی سوم

مشاور خارجی اگر در محیط کاری خود با کوچکترین مشوقی روبه رو شود، به کار خود، همکاران خود و به این موجود پر رمز و راز یعنی مردم سرزمینی که در آن کار می‌کند احساس تعلق خاطر خواهد یافت. در اینجا از احساساتی شدن‌های ناخوشایندی سخن گویم، که در اغلب موارد به جای دلبستگی عاطفی تلقی می‌شوند. مشاور خارجی چشمان بازی دارد. او در درون خود، وفاداری به اندیشه‌های بنیادی کمک بین المللی و ایمان و اعتقاد به ارزش‌های اخلاقی برخاسته از آن را می‌پروراند. مشاور خارجی خود را در موقعیتی می‌یابد که مجذوب چالش حل مسائل حل نشدنی شده و با کمترین احتمال بروز توانایی برای حل این مسائل به پرواز در می‌آید. با این حال، همۀ این‌ها شور و حرارت مهار نشده و کودکانه نیست…

برنامه ریزی توسعه اقتصادی، یکی از مسائل مهمی است که بر زندگی مردم، روند توسعه، و سرنوشت کلان کشورها تاثیر می‌گذارد. در این زمینه، تجربه ایران نیز موضوعی جذاب و پرچالش برانگیز به شمار می‌رود. کتاب «برنامه ریزی در ایران» که توسط «گروه مشاوره‌ای دانشگاه هاروارد» به رشته تحریر درآمده، یکی از مهم‌ترین و پربارترین منابعی است که به موضوع برنامه ریزی در ایران پرداخته است. 

این کتاب، نه تنها به عنوان گزارشی از تجربیات گروه مشاوره دانشگاه هاروارد در طول فعالیت چهارساله آن‌ها در سازمان برنامه ریزی ایران است، بلکه به عنوان یک مرجع جامع در موضوع برنامه ریزی اقتصادی کشور به شمار می‌آید. گروهی که با هدف ارائه کمک فنی به سازمان برنامه ریزی در تهیه برنامه‌ی عمرانی سوم به ایران آمده بود، ولی به دلیل فراهم نبودن شرایط مناسب، مجبور به ترک ایران شدند. 

در این کتاب، با یک دیدگاه جدید و واقع بینانه، به موضوع برنامه ریزی در ایران پرداخته شده است. دیدگاهی که خارج از چارچوب‌های نظریه‌های وارداتی است و به تحلیل تاریخچه برنامه ریزی اقتصادی در ایران پرداخته است. این دیدگاه، با ویژگی‌ها و موضوعات مختلفی که در کتاب مورد بحث قرار گرفته، برخلاف دیدگاه‌های رایج و متداول، بسیار واقع بینانه‌تر به نظر می‌رسد. 

ایران با یک سابقه نسبتا طولانی در برنامه ریزی توسعه اقتصادی، از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است. تا پیش از انقلاب، پنج برنامه توسعه در طی یک دوره سی‌ساله اجرایی شده است. هر یک از این برنامه ها، دارای چالش‌ها و ویژگی‌های خاص خود بوده است. 

در دوران حکومت رضا شاه، سیاست‌های اقتصادی برنامه ریزی شده با هدف نوسازی و صنعتی‌سازی اعمال شد، ولی توجه کافی به بخش‌های مختلف اقتصاد، مانند بخش کشاورزی، وجود نداشت. در این دوران، تمرکز بر صنعتی‌سازی و جایگزینی واردات بوده و تجارت خارجی تحت انحصار دولت بوده است. 

کتاب «برنامه ریزی در ایران»، با پرداختن به این مسائل و چالش ها، نه تنها برای محققان و صاحب نظران علاقه‌مند به موضوع برنامه ریزی توسعه در ایران، بلکه برای همه کسانی که به تاریخچه‌ی اقتصادی ایران و توسعه‌ی اقتصادی جهان سوم علاقه دارند، یک منبع معتبر و مرجع است.

• اصول تنظیم و کنترل بودجه ~حاجیه رجبی فرجاد
• کلیات بودجه ریزی در بنگاه های اقتصادی - جلد اول - ~رضا فتحعلی بیگی
• بودجه ریزی و کنترل هزینه ها در شرکت ملی گاز ایران (با رویکرد خصوصی سازی) ~رضا فتحعلی بیگی
• بودجه ریزی دولتی: فرایند تهیه و تدوین، تصویب، اجرا و کنترل بودجه در ایران به همراه اصلاحات ساختاری بودجه کشور به همراه اصلاحات ساختاری بودجه کشور ~نبی امیدی، نرگس مرآت (ویراستار)
• اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن ~محمدمهدی بهکیش
• موارد بیشتر (122)

• دانستنی های بیمه برای خانواده ~علی اعظم محمدبیگی