کتاب نقش بازارچه های مرزی جنوب شرق کشور در توسعه اقتصادی

با توجه به حضور تعداد زیادی از مردم کشورهای همسایه پاکستان و افغانستان برای سفرهای زیارتی، سیاحتی و یا کاری در ایران، ضرورت توجه به ایجاد، توسعه و مدیریت بازارچه های مرزی می تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی مرزنشینان ایفا کند. در نظام بین الملل، کشوری موفق خواهد بود که بتواند مشکلات جمعیتی خود را به حداقل برساند و با استفاده از راهکارهای مختلف اقتصادی و اجتماعی، جمعیت را به ماندن در نواحی مرزی علاقه مند نماید و توسعه فضایی آن را با برنامه و مدیریت لازم اعمال کند. با بررسی مناطق مختلف کشور، می توان به عدم تعادل های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میان مناطق مرزی و مناطق مرکزی پی برد. مناطق مرزی به لحاظ قرار گرفتن در انزوای جغرافیایی و دور بودن از مناطق صنعتی- اقتصادی، جزء مناطق محروم و توسعه نیافته محسوب می شوند. در صورت بی توجهی به نواحی مرزی شاهد چالش های عمده ای مانند تخلیه این مناطق از جمعیت و ضعف امنیت خواهیم بود. بر اساس پژوهش «تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری» که در مجله علمی- پژوهش «برنامه ریزی شهری» منتشر شده است، در میان شهرهای مرزی کشور، بیش از ۶۰ شهر در فهرست مناطق و شهرهای محروم قرار دارند. شهرهایی که هر کدام از آن ها، بخش ها و روستاهای کوچک محرومی در حاشیه نقاط مرزی دارند. مناطق مرزی ایران از لحاظ راه های دسترسی، امکانات آموزشی و بهداشتی، رفاه و خدمات اجتماعی، شرایط مسکن، بیمه و امکانات اولیه زندگی در پایین ترین سطح قرار دارند. بیشتر مناطق مرزی و شهرهای اطراف مرزهای کشور فاقد صنایع مادر و یا کارخانه های بزرگ صنعتی هستند و معمولا حجم سرمایه گذاری های اقتصادی در این مناطق بسیار پایین است. همین موضوعات در سال های گذشته باعث شده تا کیفیت زندگی در مناطق مرزی کشور و استان های مرزی بسیار پایین باشد و استان های مرزی جزء مناطق محروم کشور محسوب شوند. در تمام کشورهای جهان، به مرزهای مشترک میان کشورها به عنوان فرصت نگاه می شود. نقاط مرزی معمولا فرصت های اقتصادی مطلوبی هستند که با راه اندازی بازارچه های مرزی و رونق اقتصادی و بازرگانی می توانند نقش موثری در اقتصاد کشورها بازی کنند. 

• پارادوکس نفت و توسعه ~محمد قاسمی، فاطمه اسفندیاری، مریم زاهدیان نژاد
• برنامه های راهبردی و عملیاتی پیشنهادی بازارچه های مرزی استان در توسعه مبادلات مرزی منطقه موقعیت بازارچه های مرزی استان سیستان و بلوچستان ~سیدمیثم ترابی