تنوع شکل، گستردگی موضوع و تحول زبان شعر، مستلزم مطالعات دقیق، ریشه ای و آواشناسی است. افزون بر این، تأمل در دگرگونی زبان فارسی در گذر تاریخ و در پی آن عناصر زبانی وزن، بسیاری از گره های وزن و آهنگ شعر را به گونه ای علمی می گشاید.
هر زبان، شاخصه های آوایی ویژه ای دارد و نمی توان قواعد آوایی یک زبان را یکباره و نااندیشیده به زبانهای دیگر تعمیم داد. خاستگاه بخشی از ابهام زایی هایی که در زمینه شعر به ویژه در کتابهای کهن وجود دارد نادیده انگاشتن این اصل زبانی است که در این کتاب به موارد مرتبط با وزن و قافیه شعر اشاره شده است. کتاب آهنگ شعر فارسی عمدتاً به مباحث مربوط به موسیقی بیرونی شعر می پردازد و مباحث مربوط به دو علم عروض و قافیه را در شعر فارسی مطرح می سازد.
کتاب سه فصل دارد: فصل اول به کلیاتی در باب وزن، هجاها، ارکان، تقطیع و زحافات عروضی اختصاص دارد. در فصل دوم وزنهای رایج فارسی بر بنیاد مباحث نظری فصل اول با مثالها و شواهدی توصیف می گردد. در فصل سوم مباحث مربوط به قافیه و ردیف، از جمله حروف و هجای قافیه، حدود قافیه و نقد قافیه، انواع و گونه های ردیف مورد بررسی قرار می گیرد و در هر یک از مباحث شواهد مفیدی عرضه می گردد.
از امتیازات این کتاب آن است که هر مبحث با خودآزمایی و تمرین همراه است.