نیاز روزافزون پژوهندگان و میراث بران تمدن اسلامی به فهم موضوعات تاریخی مرتبط با حوزه تاریخ تمدن، نگارنده را بر آن داشت تا با ارائه یافته های تاریخی به خوانندگان و انتقال بخشی از میراث گذشتگان به ایشان، در این مهم به انجام وظیفه بپردازد. زیرا خطیرترین مسئولیت ما حفظ تاریخ گران بهای فرهنگ و تمدنی است که میراث ارجمند و ارزشمندش از آن ملتی است که رسول اعظم از توانایی آنها در اکتساب علم در ثریا خبر داد.
بیان و ترسیم شگفتی های تمدن اسلامی در پنج تا شش قرن، برای دو واحد درسی ما را از پردازش کامل رویدادها و حاشیه پردازی باز داشته است و تنها تصویر بخش تاریخ پر فراز و فرود فرهنگ و تمدنی است که بکسر در حکومت نوپای پیامبر اکرم در مدینة النبی دارد و یک سر در سرزمین های فتح شده ای که گستردگی ارضی آنها از دروازه های سند آغاز تا دشت های وسیع جنوب اروپا کشیده می شد. پایداری اسلام در این عرصه وسیع قرنها به طول انجامید. این تداوم بی وقفه موجب شد تا جلوه ای پر معنا از مضامین اسلامی توأم با روح وحدت گرایی برخوردار از نگرش توحیدی جان گیرد.
کتاب پیش رو تلاشی است برای بازنمود مؤلفه های فرهنگ و تمدن اسلامی که با دستان پر توان مسلمانان جان گرفت و با تدبیر متفکران مسلمان بالنده شد و در سایه سار وفاق اسلامی گسترش یافت. بنیان غنی تمدن اسلامی که مؤلفه های آن (اخلاق، علم ، سیاست ، قوانین و ...) بر مدار دین اسلام و آموزه های قرآنی و توجه به حیات نبوی و اهل بیت او بود به سرعت این تمدن را بر فراز سکوی مجد و عظمتی نشاند که همه تمدن های بعدش ریزه خوار خوان گسترده آن بودند.