یکی از موضوعات و مباحث مهم در مطالعه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، انتخاب رهیافت و رویکرد نظری مناسب است، چون هر یک از این نظریهها بر اصول و مفروضههای متمایزی استوار است که گزینش متغیرها، عوامل فرایندها و مفاهیم خاصی را در تجزیه و تحلیل سیاست خارجی ایجاب میکند. در مورد چارچوب مفهومی یا نظری مناسب برای مطالعه و تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی، اتفاق نظر وجود ندارد. این اختلاف نظرها از نوع رابطه بین نظریه روابط بین الملل و نظریه سیاست خارجی از یک سو و ماهیت و هویت جمهوری اسلامی از سوی دیگر سرچشمه میگیرد.
در خصوص ارتباط بین نظریه روابط بین الملل و تحلیل سیاست خارجی، دیدگاههای مختلفی وجود دارد. بعضی نظریه پردازان همانند کنت والتز دو حوزه نظری تحلیل سیاست خارجی و روابط بین الملل را کاملا مستقل از یکدیگر میدانند؛ بنابراین نمیتوان نظریه رایج در یک حوزه را برای توضیح و تبیین حوزه دیگر به کار بست. برخی دیگر بر این اعتقادند که این دو حوزه نظری مکمل یکدیگرند؛ به گونهای که هر یک به مطالعه و بررسی حوزهای میپردازد که دیگری آن را از دستور کار نظری خود خارج میسازد.
مقدمه
بخش اول: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در نظریه
فصل اول: رویکردهای نظری به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
فصل دوم: منابع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
فصل سوم: اصول، منافع، اهداف و راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
فصل چهارم: گفتمانهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
فصل پنجم: ساختار تصمیم گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی
بخش دوم: تحولات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
فصل ششم: از دولت موقت تا بیانیه الجزایر
فصل هفتم: دوران دفاع مقدس
فصل هشتم: دوران سازندگی
فصل نهم: دوران اصلاحات
منابع و مآخذ
چاپ چهارم با اضافات