یکی از سازمان های مهم و مؤثر در جهان امروز و آینده، سازمان آموزش و پرورش است؛ سازمانی که الگوی کلیه نهادها و مؤسسات و سازمان های رسمی جامعه است. موضوع اساسی و محور اصلی این سازمان «انسان» است و مهم ترین و دشوارترین مسئله مبتلا به انسان تعلیم و تربیت اوست. ثمربخشی این سازمان از یکسو تبدیل انسان های خام و مستعد به انسان های سالم، خلاق، بالنده، متعادل و رشد یافته و از سوی دیگر تأمین کننده نیازهای نیروی انسانی جامعه در سطوح مختلف و در بخش های متفاوت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است.
در این سازمان گسترده و عظیم، میلیون ها کودک، نوجوان، جوان و حتی بزرگسال بهترین زمان حیات خود را در فضای مدارس و دانشگاه ها به یادگیری می گذرانند. در طول قرن های متمادی در ایران مکتب ها و مدرسه های علوم دینی و همچنین مدارس به سبک جدید عهده دار انتقال عناصر فرهنگی و فرایند یادگیری و یاددهی به کودکان و نوجوانان بوده اند.
با توجه به رشد روزافزون جمعیت، تحولات جامعه، اهمیت یافتن آموزش و پرورش و استقبال از تحصیل در دوره های مختلف تحصیلی، تعداد مدارس و دانش آموزان و دانشجویان افزایش یافته، در نتیجه اهداف و وظایف سازمان آموزش و پرورش پیچیده تر و مأموریت آن گسترده تر و رسالت و مسئولیت های آن سنگین تر شده است.
کار کردن و مؤثر بودن در این سازمان با استفاده از منابع انسانی و امکانات متنوع و یا اظهار نظر درباره عملکرد آن، مستلزم شناخت تحولات و چگونگی شکل گیری ساختارهای آموزشی و تشکیلات اداری و آگاهی از مبانی قانونی و و مقررات اداری و آموزشی، اهداف، برنامه ها، سازماندهی و سیاست های حاکم بر دوره های مختلف تحصیلی و مدیریت و رهبری در رده های عالی، میانی و اجرایی آن است.
نظر به استقبال دانشجویان، اساتید محترم و دست اندر کاران آموزش و پرورش از این کتاب و ضرورت درج آخرین اطلاعات مربوط به سازمان و قوانین آموزش و پرورش در آن، بر اساس پیشنهاد سازمان «سمت» تجدید نظر لازم صورت گرفت.
آدمی برای پاسخ به نیازهای متعدد و گسترده معنوی و مادی خود، باید از هم فکری، همکاری و تشریک مساعی با انسانهای دیگر در قالبها و نظامهای خاصی استفاده کند که امروزه به آن سازمان میگویند. درباره علت یا علل نیاز همکاری افراد با هم و بهرهمندی از یکدیگر، دلایلی این چنین ارائه شده است:
جامعه شناسان آدمی را طبعا مدنی و اجتماعی میدانند و معتقدند نیازها، خصایص و امکانات وجودی او ایجاب میکند در زندگی دسته جمعی و مشترک وارد شده، برای رفع احتیاجات خویش از تعاون و همفکری مشترک دیگران استفاده کند. همچنین تنوع نیازها، گسترش دانشها و مهارتهای بشری، توسعه و تکامل اشکال مختلف زندگی موجب گسترش سازمانهای متنوع و متعدد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تربیتی شده و جوامع کنونی را بیش از پیش به سازمانهای مختلف نیازمند ساخته است. این نیازها تا حدی است که بیشتر افراد در سازمانی به نام زایشگاه متولد میگردند، در سازمان «خانواده» رشد مییابند، در سازمانهای آموزشی و پرورشی آموزش میبینند و سرانجام در یکی از سازمانهای دولتی یا خصوصی وارد میشوند و سالهای متمادی عمر خود را، به گونهای در سازمانهای فرهنگی، مذهبی، علمی، صنعتی بازرگانی، اداری، آموزشی و پژوهشی صرف میکنند...
پیشگفتار چاپ بیست و نهم
پیشگفتار چاپ شانزدهم
پیشگفتار
فصل اول: کلیاتی درباره سازمان و شیوه های اداره آموزش و پرورش
فصل دوم: کلیاتی درباره قوانین و مقررات آموزشی
فصل سوم: سازمان اداری آموزش و پرورش ایران و اهم قوانین آموزشی
فصل چهارم: قانون اهداف و وظایف و تشکیلات کنونی وزارت آموزش و پرورش
فصل پنجم: شوراها و مراجع سیاست گذار در نظام آموزش و پرورش ایران و ویژگی های آن
فصل ششم: قانون اساسی معارف و تحولات ساختار نظام آموزشی
فصل هفتم: دوره های پیش دبستانی و دبستانی و قوانین تعلیمات اجباری و مجانی
فصل هشتم: نهضت سوادآموزی (اهم قوانین و مقررات)
فصل نهم: دوره اول متوسطه (اهداف، سازمان و مقررات)
فصل دهم: دوره دوم متوسطه (اهداف، سازمان و مقررات)
فصل یازدهم: قوانین، آیین نامه ها و اساس نامه های مختلف آموزش و پرورش و مشخصه های آن ها
فصل دوازدهم: تربیت معلم و آموزش ضمن خدمت (سازمان، قوانین و مقررات)
فصل سیزدهم: کلیاتی درباره قوانین اداری، استخدامی و رفاهی
فصل چهاردهم: تحقیقات در وزارت آموزش و پرورش
فصل پانزدهم: اسناد مهم و مؤثر در بسترسازی و تحول نظام آموزش و پرورش ایران
فصل شانزدهم: آموزش عالی در ایران
پیوست ها
منابع و مآخذ
چاپ سیزدهم با تجدید نظر،
چاپ شانزدهم ویراست 3
و چاپ بیست و نهم، ویراست 4، با تجدید نظر اساسی
این کتاب برای دانشجویان رشته علوم تربیتی دوره کارشناسی در درس سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران تدوین شده است. امید است علاوه بر دانشجویان رشته علوم تربیتی، دانشجویان رشته های دبیری و دست اندرکاران آموزش و پرورش کشور نیز از آن بهره مند شوند.