در این کتاب سعی شده است ضمن مطرح ساختن فشرده دیدگاه های مورد بحث در «مشاوره» و «روان درمانگری» با نگاهی اجمالی، هدایت از دیدگاه قرآن، نهج الفصاحه و نهج البلاغه مطرح گردد و همین طور دیدگاه های معدودی از ستارگان آسمان تمدن اسلامی که آنان نیز با برخورداری از باور قرآنی و سنت نبوی صفحات زرینی در هدایتگری را به جامعه زمان خود عرضه داشته اند تا تلألو این گوهرهای نادیده انگاشته شده در حوزه مشاوره و هدایتگری در مقابل دیدگان علاقه مندان به فرهنگ و تمدن اسلامی قرار گیرد.
آنچه با عنوان هدایت و مشورت در اسلام در این کتاب ملاحظه میشود، براساس سرفصلهای ۲ واحد نظری جهت آشنا ساختن دانشجویان دوره کارشناسی ارشد شده روانشناسی و مشاوره، به خصوص مشاوره خانواده و مشاوره مدرسه تدوین است. محتوای این درس در ۴ فصل، با عناوین نگاهی کوتاه به پیشینه مشاوره نظریههای مهم مشاوره و روان درمانگری، هدایت و مشورت در قرآن از دیدگاه پیامبر اسلام (ص) و نگاه حضرت علی (ع) در نهج البلاغه و آراء برخی از دانشمندان اسلامی در حوزۀ هدایت و مشورت انسان که تفاوتهای مشاوره تخصصی شده است با هدایتگری و مشاوره در دیدگاه دینی را بیانگر است.
در فصل اول سعی شده است نگاهی گذرا به مشاور و مشاوره و آغاز رویکرد علمی در این رشته، راهنمایی آموزشگاهی و مشاوره توان بخشی صورت گیرد.
در فصل دوم هر چند به تمام نظریههای مشاوره و روان درمانگری پرداخته نشده، ولی برخی از نظریات که در مشاوره و روانشناسی مشترک بودهاند مطرح شده است؛ به اضافه نظریاتی که عمدتا در مشاوره استفاده میشود. تردیدی نیست که در این فصل، ورود به مسائل ارزشی دینی در ارتباط با این نظریات صورت نگرفته و صرفا سعی شده است چکیده نظریه آن هم در حوزه مشاوره و درمانگری آورده شود. از دلایل افزودن این فصل، اشاراتی است که در فصل سوم و به خصوص فصل چهارم به این نظریات شده تا برای مطالعهکننده نیاز به مراجعه بیرونی نباشد.
هنگامی که به موضوع هدایت و مشورت در چارچوبهای فکری و فرهنگی مختلف نگاه میکنیم، متوجه میشویم که هر فرهنگ و دینی از منظر خود به این موضوع پرداخته است. اسلام به عنوان جامعترین دینها در جهان، نیز دارای دیدگاهها و تعالیم متعددی در زمینه هدایت و مشورت است.
در فصل اول کتاب، پیشینه مفهوم مشاوره مورد بررسی قرار گرفته است. مشاوره، به عنوان یکی از مفاهیم کلان در حوزه روانشناسی و روان درمانی، دارای سابقهای طولانی و پرفراز و نشیب است. در این فصل، نویسنده به پردازش تاریخچه پیدایش و تکامل مشاوره پرداخته و چگونگی تحول و پذیرش آن در جوامع مختلف را مورد بررسی قرار داده است.
فصل دوم، به بررسی نظریههای مختلف مشاوره و روان درمانی پرداخته است. از آنجایی که مشاوره و روان درمانی در قرنهای گذشته مورد توجه قرار گرفته است، نظریهها و مدلهای مختلفی برای پاسخ به نیازها و مشکلات انسانها ارائه شده است. این نظریه ها، بستر مناسبی را برای درک بهتر هدایت و مشورت از دیدگاه اسلام فراهم میکنند.
در فصل سوم، مفهوم هدایت و مشورت در قرآن کریم، نهج الفصاحه و نهج البلاغه، مورد بررسی قرار گرفته است. این فصل، برای کسانی که به دنبال درک عمیقتری از دیدگاههای اسلامی در زمینه هدایت و مشورت هستند، بسیار ارزشمند است.
و در فصل چهارم، نویسنده به آراء برخی از دانشمندان برجسته اسلامی در حوزه هدایت و مشورت انسان پرداخته است. این دانشمندان با برخورداری از باورهای قرآنی و سنت نبوی، دیدگاههای جدید و برگرفته از تعالیم اصیل اسلامی را در زمینه هدایت و مشورت ارائه داده اند.
در نهایت، «هدایت و مشورت در اسلام» نوشته جواد اژه ای، به عنوان یک منبع جامع و دقیق در موضوع هدایت و مشورت از منظر اسلامی، میتواند برای دانشجویان، محققان و کلیه علاقه مندان به فرهنگ و تمدن اسلامی مفید واقع شود.
کتاب حاضر برای دانشجویان رشته مشاوره خانواده و مشاوره مدرسه در مقطع کارشناسی ارشد به عنوان منبع اصلی درس «هدایت و مشورت در اسلام» به ارزش ۲ واحد تدوین شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه مندان نیز از آن بهرهمند شوند.