کتاب «خواب آشفته نفت»، اثری است که دکتر «محمد علی موحد» با استفاده از دانش و تجربه گسترده خود در زمینه حقوق و علوم سیاسی، به نقد و تحلیل دورههای مختلف تاریخ نفت ایران میپردازد. در این کتاب، موحد با تمرکز بر جزییات حقوقی و مذاکرههای نفتی، نقاط تاریک و پرچالشی را که ایران در مسیر توسعه خود با آنها مواجه شده است، به تصویر میکشد.
در جلد نخست، موحد مسیر تاریخی «از قرارداد دارسی تا سقوط رضا شاه» را پی میبرد. این قرارداد، نقطه شروعی برای ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار نفت ایران و تأثیرات آن بر روند سیاستهای کشور محسوب میشود. در جلدهای دوم و سوم، موضوعات مرتبط با «دکتر مصدق و نهضت ملی ایران» و روندهای پیچیده نفتی و سیاسی آن دوره مورد بررسی قرار میگیرد. و در نهایت، جلد چهارم به بررسی وقایع «از کودتای ۲۸ مرداد تا سقوط زاهدی» میپردازد که نمایانگر چالشها و تغییرات مهم سیاستهای ایران در آن دوران است.
به ویژه، تاکید موحد بر جزییات حقوقی و ظریف کاریهای مذاکرات نفتی، باعث میشود تا خواننده بتواند با یک دید کاملا متفاوت و جدید، به وقایع تاریخی نگاه کند. دانش حقوقی و سیاسی او، همچنین تجربیاتش در سمتهای مختلف نفتی، باعث شده تا «خواب آشفته نفت» نه تنها به عنوان یک کتاب تاریخی، بلکه به عنوان یک راهنمای آموزشی قابل اعتماد برای دانشجویان و محققان حوزهی نفت و گاز مطرح شود.
«خواب آشفته نفت» اثری است که بر خلاف عنوانش، خواب آرام بخشی به خواننده نمیدهد. به جای آن، با ارائه دیدگاهها و اطلاعاتی جدید و دقیق، خواننده را وادار به تأمل و پرسش در مورد گذشته، حال و آینده نفت ایران میکند. این کتاب، نه تنها به تاریخ نفت ایران پرداخته است، بلکه به توسعه ایران و چگونگی تأثیرات نفت بر آن نیز میپردازد.