"کشاکش ما با تجدد حدود صدوپنجاه سالی است که آغاز شده و گویا به امر پایان ناپذیری بدل شده است. بی آن که دستاوردهای این کشاکش را بتوان پنهان کرد ... ولی هیچ یک از این حرکات تهی از ضد خود نبوده و هر بار سنت از درون آن چنان با قدرت سر برآورده که رسیدن به هدف را دشوار کرده است ... اکنون در آغاز هزاره ی سوم به نظر می رسد ما مقدار زیادی از راه را طی کرده ایم و چاره ای هم جز آن نداریم که به رغم تمام اختلافات مسلکی در راه تأمین عناصر تجدد یکدله شویم وگرنه، نه تنها از کشورهای پیشرفته که از کشورهای تازه به دوران رسیده نیز عقب خواهیم ماند و ناچار خواهیم شد به تاریخ چندهزارساله ی خود دل خوش کنیم و به زندگی در گذشته ادامه دهیم... . "آنجا جای بحث درباره ی افت و خیزهای تجدد در دوره ی صدساله (اگر مبنا را انقلاب مشروطه بگیریم) یا صد و پنجاه - شصت ساله ی گذشته (اگر مبنا را اقدامات عباس میرزا بگیریم) نیست. خوانندگان با خواندن این مجموعه و در ضمن سؤال و جواب ها درخواهند یافت که راه تجدد چگونه طی شده و به کجا رسیده است... . "این مجموعه، علاوه بر نگاه به تجدد ایران، گوشه ی چشمی نیز به تجدد در افغانستان و تاجیکستان دارد؛ زیرا که سرنوشتِ این مجموعه ی فارسی زبان را در پیوند با یکدیگر می بیند. تردیدی وجود ندارد که تجدد ایران بر کشورهای فارسی زبان دیگر تأثیرگذار بوده و همچنین پیشرفت های آن ها می تواند بر ما تأثیر گوارایی بگذارد"