کتاب عقلانیت و توسعه یافتگی ایران

کتاب «عقلانیت و توسعه یافتگی ایران» اثر دکتر محمود سریع القلم، پژوهشگر برجسته سیاست و توسعه، یکی از مهم‌ترین آثار در باب فهم تاریخچه، چالش‌ها و پتانسیل‌های توسعه ایران به شمار می‌آید. 

دکتر سریع القلم در این اثر به بررسی چگونگی تشکیل و پیشرفت اندیشه‌ها و ساختارهای سیاسی ایران می‌پردازد. او با بیان نظرات تندی، برعدم ثبات سیاسی و نحوه تفکر در مورد مسائل ملی انتقاد می‌کند. وی بر این باور است که توسعه در ایران، قبل از بسیاری از کشورهای منطقه شروع شده است، اما به دلیل‌عدم تمرکز و تغییرات پی در پی در ساختارهای سیاسی، به نتایج مطلوبی نرسیده است. 

کتاب به چهار بخش اصلی تقسیم شده است: 

1. مقدمه نظری: در این بخش، او با مطرح کردن مکتب تحول در شخصیت ایرانی، پایه‌های فکری و تئوری خود را مطرح می‌کند. 

2. پایه‌های نظری توسعه یافتگی: در طی چند فصل، مبانی تئوریک پیشرفت و توسعه، از جمله نقش نخبگان، فرهنگ علمی و فرهنگ عمومی، و اصول ثابت توسعه سیاسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

3. جهان سوم و توسعه یافتگی: در این قسمت، سریع القلم با بررسی ساختارها و چالش‌های جهان سوم، فرهنگ توسعه، آزادی و توسعه، فضای خصوصی و نیازهای قرن بیست و یکم مواجهه می‌کند. 

4. ایران و توسعه یافتگی: این بخش پرمحتواترین قسمت اثر است که در آن به بررسی توسعه، سیاست‌ها و چالش‌های موجود در ایران پرداخته شده است. از جمله موضوعاتی که مطرح شده است، سیاست خارجی ایران، استراتژی‌های فراسیاسی، چرا غرب شناسی، نظام آموزشی، جابه جایی نسل ها، آسیب‌شناسی گفتمان توسعه و مفهوم قدرت در سیاست خارجی است. 

«عقلانیت و توسعه یافتگی ایران» یک اثر برجسته است که به پرداختن به تحولات، چالش‌ها و راهکارهای توسعه در ایران می‌پردازد. سریع القلم با تاکید بر آموزش تفکر اصولی و انتقادی، به جای پیروی کورکورانه از عقاید دیگران، به اهمیت فهم عمیق و دقیق مسائل ملی و منطقه‌ای اشاره می‌کند.

• صدایی که شنیده نشد: نگرش های اجتماعی - فرهنگی و توسعه ی نامتوازن در ایران گزارشی از یافته های طرح "آینده نگری" ~مجید تهرانیان، علی اسدی، عباس عبدی(به اهتمام)، محسن گودرزی(به اهتمام)
• جامعه شناسی توسعه: از اقتصاد تا فرهنگ ~موسی عنبری، ندا طاهری (ویراستار)
• مدیریت توسعه ~سیدمهدی الوانی، کریم کیاکجوری، فروغ رودگرنژاد
• برنامه ریزی و توسعه در ایران ~جورج بی. بالدوین، میکائیل عظیمی (مترجم)
• جامعه شناسی توسعه: اصول و نظریه ها ~تقی آزادارمکی
• موارد بیشتر (221)

• عقلانیت و توسعه یافتگی ایران ~محمود سریع القلم
• اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار ~محمود سریع القلم
• روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بین الملل ~محمود سریع القلم
• پیشوایی فراتر از زمان: درآمدی بر نظام فکری و سیره عملی امام موسی صدر ~محمود سریع القلم
• آینده قدرت ~جوزف اس. نای، آرش فرزاد (مترجم)، محمد حیدری (مترجم)، محمود سریع القلم(مقدمه)