کتاب حاضر مشتمل بر بخشهایی است که با فواصل زمانی تحریر شده است. در نخستین بخش، به معرفی کهنترین و مهمترین متون تاریخی مربوط به تاریخ عاشورا پرداخته ایم؛ پس از آن ضمن فصلی کوتاه، به شرح زمینههای اجتماعی سیاسی، طایفهای و دینی رخداد کربلا مشغول گشته ایم. در ادامه، در دو بخش مفصل، تاریخ کربلا را مرور کردیم که مستقل از یکدیگر نوشته شده و هر کدام ویژگی خاص خود را دارد. اساس و پایه نگارش هر دو بخش به خصوص گزارش تاریخی رویداد کربلا که یک مقتل کوتاه است، متون کهن تاریخی است که در بخش نخست درباره اهمیت آنها سخن گفته ایم. گفتارهایی درباره اربعین امام حسین (ع)، حکمت شهادت امام حسین (ع)، آثار نهضت امام حسین (ع)، مرور بر محتوای کتاب کامل الزیارات ابن قولویه، ابعاد شکلی و شعاری نهضت امام حسین (ع)، تاریخ عزاداری سنیان برای امام حسین (ع)، تحریفات عاشورا و بررسی و نقد کتاب روضة الشهداء از ملاحسین کاشفی، بخشهای دیگر کتاب حاضر است.