هیولای هاوکلای پنجمین رمان ریچارد براتیگان است که در سال 1974 در نیویورک منتشر کرد. این رمان که تلفیقی از رمان های وسترن و گوتیک است و از مهم ترین مضامین دوره ی نخست آفرینش ادبی نویسنده یعنی عشق به بدویت و نقد رؤیای آمریکایی نشان دارد. آرزوهای جاه-طلبانه ی پروفسور هاوکلاین همان رؤیای آمریکایی است که در این داستان چنان که خواهید دید به یک هیولا با سویه های اهریمنی و سرانجام به شر محض تبدیل می شود. هیولایی که برخی منتقدان آن را به تمثیلی از علم باوری خوشبینانه ی انسان غربی در آغاز قرن بیستم و برخی آن را به توانایی انسان در تخییل و تخیل تعبیر کرده اند. این اثرِ تمثیلی و هزل آمیز در واقع از سه بخش یا سه کتاب تشکیل شده است: کتاب اول یک داستان وسترن و کتاب سوم یک داستان گوتیک بر گرته ی اثری به نام شکار سنارک نوشته ی لویس کرول نویسنده ی آلیس در سرزمین عجایب است. کتاب دوم که بر محور یکی از مهم ترین مضامین ادبیات فانتاستیک یعنی موضوع همزاد شکل می گیرد جهان دوبعدی وسترن را به جهانِ پیچیده ی گوتیک پیوند می دهد. به رغم این پیچیدگی ها داستانی که براتیگان روایت می کند سرگرم کننده و مشحون از طنز و مطایبه و در مجموع بسیار خوش خوان است. در کتاب سوم زبان پیچیده تر و دیالوگ ها در مجموع مجرد و نمایشی می شود اصولاً یکی از مهم ترین ویژگی های آثار براتیگان این است که جنس زبان با تحول شخصیت ها و دگرگونی فضاها تغییر می کند.