منشور اروپایی توسط شورای اروپا و در نتیجه سال میراث معمارانه اروپا به تصویب رسید و توسط بیانیه آمستردام که زمینه اجرای آن را فراهم میکند کامل شد.
منشور اروپایی مفهوم یادمانهای تاریخی را به منظور شامل شدن محیطهای شهری و روستایی توسعه داد و بر اهمیت انتقال میراث معمارانه به نسلهای آینده در وضعیت اصیل آن تأکید کرد. این منشور ارزشهای اجتماعی و اقتصادی را علاوه بر ارزشهای فرهنگی به رسمیت شناخت و تأکید کرد که آیندهی این میراث تا حد زیادی به یکپارچگی آن با متن زندگی مردم و ارزش نسبت داده شده به میراث در چارچوب سیاستهای کلی برنامه ریزی وابسته است. منشور اروپایی مفهوم حفاظت یکپارچه را ترویج کرد که در آن، ارجحیت در حفظ تنوع اجتماعی و کارکردی در مناطق تاریخی و ممانعت از تقاضا برای رفت و آمد وسایل نقلیه موتوری و فشارهای سوداگری زمین و ملک میباشد. این منشور بر معماری مدرن در مناطق تاریخی تأکید میکند؛ مشروط بر اینکه بافت، تناسبات، فرمها و مقیاس موجود توسط معماری مدرن مورد احترام قرار گیرد و از مصالح سنتی استفاده شود.
شهرها همواره مراکزی برای توسعه و رشد بوده اند؛ از طرفی این توسعه موجب تخریب محیطهای طبیعی و تاریخی میشود. در این بین، برای دستیابی به یک جهان پایدار، ضرورت حفاظت از شهرهای موجود معلوم است. ارزشهای فرهنگی و تاریخی که در شهرهای تاریخی نهفته است، نیازمند توجه و حفاظت مداوم است. این در حالی است که توسعه بدون توجه به این ارزشها نمیتواند ادامه یابد.
«حفاظت و پایداری در شهرهای تاریخی»، نوشته دنیس رادول و ترجمه پیروز حناچی و یلدا شاه تیموری، یک مرجع ارزشمند در این زمینه است. این کتاب با بررسی پشینه حفاظت و سابقه برنامه ریزی شهری، در جست وجوی ارتباط میان حفاظت و پایداری است.
این اثر، در قسمتهایی به طرحها و دستورالعملهای بین المللی و بریتانیایی میپردازد، به موضوعاتی چون مدیریت شهرهای میراث جهانی و شهرهای تاریخی، و همچنین انطباق حفاظت و توسعه پایدار اشاره میکند. این مطالعه معمولا با بررسی چالشها و فرصتهای موجود در زمینه حفاظت و پایداری در شهرهای تاریخی پایان میپذیرد.
یکی از مهمترین نکات کتاب، این است که توسعه پایدار در شهرهای تاریخی بدون حفاظت از ارزشهای فرهنگی و تاریخی امکانپذیر نیست. با این اوصاف، «توسعه پایدار» به عنوان یک رویکرد تعادلی پیشنهاد شده است، تا بتوان این دو مفهوم، یعنی حفاظت و توسعه، را به همراه هم در نظر گرفت.
این کتاب، برای محققان، معماران، برنامهریزان شهری و تمام کسانی که به موضوعات مرتبط با حفاظت و پایداری در شهرهای تاریخی علاقهمند هستند، یک منبع بینظیر است. به ویژه با توجه به تغییرات سریع محیطهای شهری و چالشهای پیش رو، این کتاب میتواند راهنمایی موثری برای تصمیم سازان و علاقه مندان باشد.
زمینه مورد مطالعه این کتاب، در رابطه با شهرهای تاریخی و در خصوص نظریه و شیوه حفاظت و پایداری در شهرهای تاریخی میباشد.
در مفهوم گسترده زیست محیطی، حفاظت و پایداری دارای معانی موازی هم هستند و بسیاری از اوقات برای بیان لزوم مدیریت منابع طبیعی جهان و زیست کره زمین استفاده میشوند. نخست، به منظور ایجاد هماهنگی میان بشر و طبیعت و دوم برای ارتقاء دادن محیط زیست و شرایط و کیفیت زندگی انسانها و شیوههای زندگی آنها، واژه پایداری که در این کتاب استفاده میشود دارای مفهوم گستردهای است.
از طرف دیگر، واژه حفاظت زمانی که در مورد شهرهای تاریخی بکار میرود، معنای محدودتری دارد. ریشه اصلی آن، حفاظت معمارانه است که نقاط شروع آن شامل باستانشناسی و تنوع ژئو فرهنگی، (تنوع فرهنگی مبتنی بر جغرافیا) و تکامل تاریخی سبکهای معماری، فنون و مصالح ساختمانی میباشند. ریشه دیگر حفاظت شهری، منظر شهری و رویکردی ریختشناسی و زیبایی شناختی به مدیریت تغییر در شهرهای تاریخی است. در هیچ یک از دو مفهوم حفاظت معمارانه و منظر شهری، اولویت کار بر مبنای دغدغه پایداری نمیباشد؛ اگرچه هر دوی این مفاهیم پتانسیل ایجاد سهم قابل توجهی را در پایداری دارند.