کتاب خلق مدل کسب و کار

مدل کسب و کار مفهوم مهمی است که در موفقیت مؤسسات اقتصادی تأثیر تعیین کننده ای دارد. در این کتاب چند سئوال اساسی در رابطه با مدل کسب و کار مؤسسات اقتصادی مطرح و روش هایی برای پاسخ دادن به آنها ارائه می شود.

اولین سئوال اساسی در مدل کسب و کار این است که مشتریان محصول و یا خدمات تولیدی مؤسسه، چه کسانی هستند و چه ویژگی ها، نیازها و علایقی دارند. تعیین مشتریان و ویژگیها، نیازها و مسائل آنها برای طراحی مدلی که بتواند ارزشی برای مشتریان خلق کند و در صحنه اقتصاد و رقابت موقعیتی بیابد، اولین قدم اساسی در طراحی مدل کسب و کار است.

دومین سئوال آن است که مؤسسه برای مشتریان مزبور چه ارزشی خلق و ارائه می کند که موجب جذب آنها می شود بدون خلق و ارائه ارزش مناسب که نیازی از مشتری و یا مسئله ای از او را حل کند دلیلی برای جذب مشتری وجود ندارد.

سومین سئوال اساسی این است که از چه کانال یا کاناهایی مشتریان از ویژگی ها و ارزش های محصول و خدمات مؤسسه آگاه می شوند، دسترسی و خرید محصول و خدمت برای آنها فراهم می شود و بالاخره محصول و خدمت به مشتری تحویل داده و در رفع مشکلات مشتری بعد از خرید به او کمک می شود. پاسخ به این سئوال مهم است زیرا اگر محصول و خدمت تولیدی بسیار با ارزش باشد ولی مشتریان از آن اطلاع نیابند و یا برای خرید به آن دسترسی نداشته باشند و یا بعد از خرید در استفاده از آن با مشکل مواجه شوند، فروش محصول، موفق نخواهد بود.

چهارمین سئوال اساسی مربوط به چگونگی ایجاد ارتباط با مشتریان است. ارتباط با مشتریان به منظور مطلع کردن مشتری در جریان خرید، راهنمائی و پس از انجام خرید و با کمک به او در حل مسائل بهره برداری از محصول و خدمت است.

سازمان های موفق برای این ارتباط و ایجاد اطمینان خاطر برای مشتری و رفع نیازهای او در فهم محصول و استفاده بهتر از آن راهکاری می اندیشند. این ارتباط از نوع ارتباط مستقیم شخصی تا ارائه یک دستورالعمل ساده و روشن برای نحوه استفاده از محصول می تواند تغییر کند. ولی در هر صورت تبیین چگونگی ایجاد ارتباط با مشتری برای جذب، حفظ و افزایش فروش به مشتریان ضروری است و باید در مدل کسب و کار تبیین شود.

پنجمین سئوال اساسی مربوط به چگونگی کسب درآمد است. وقتی محصول یا خدمت با ارزشی بدست مشتریان می رسد و آنها علاقمند به خرید و استفاده از آن هستند، چگونگی قیمت گذاری و روش کسب درآمد از مشتری مهم می شود. روش کسب درآمد می تواند بسته به نوع کالا یا خدمات ارائه شده متفاوت باشد نظیر فروش حق مالکیت، اجاره و یا کسب درآمد بر حسب میزان استفاده در مدل های کسب و کار روش های مختلفی برای کسب درآمد مطرح شده است که هر یک برای محصول یا موقعیت خاصی می تواند مناسب تر باشد. در برخی از مدل های کسب و کار استراتژی خروج از کسب و کار و فروش دستاوردهای آن در یک مقطع خاص برای کسب درآمد مطرح می شود.

سئوال ششم در مدل کسب و کار مربوط به فعالیت های کلیدی جهت ایجاد و ارائه ارزش به مشتریان است. در واقع این سئوال مهم مشخص می کند برای ارائه ارزشی که در سئوال دوم تعیین شد و ارائه آن به مشتریانی که در سئوال اول مشخص شدند از کانال هایی که در سئوال سوم مشخص شد و ایجاد نوع ارتباطی که در سئوال چهارم طراحی شد و کسب درآمد به روشی که در سئوال پنجم تبیین شد، چه فعالیت های کلیدی لازم است. این فعالیتها تدارک، تولید، در دسترس مشتری قرار دادن، ایجاد ارتباط با مشتری، حل مشکل مشتری و دریافت وجه از او را شامل می شود. فعالیت های کلیدی بسته به نوع محصول و یا خدمت تولید و ارائه شده و نیز کانال های توزیع متفاوت خواهد بود. ولی تبیین و طراحی انجام درست آنها بسیار مهم و ضروری است تا اولا تولید و ارائه ارزش مورد نظر عملی شود و ثانیا منابع و امکانات مورد نیاز برای انجام آنها تعیین شود.

سئوال اساسی هفتم در مدل کسب و کار آن است که آیا لازم است تمام فعالیت های کلیدی توسط مؤسسه انجام شود یا مناسب است که بخشی از آن برون سپاری شود و توسط افراد با مؤسسات دیگر انجام پذیرد. با توجه به وجود مؤسساتی که تخصص و تمرکز در انجام برخی از فعالیت ها را دارند، انجام آن فعالیت ها توسط مؤسسات مزبور مقرون به صرفه تر است. به عنوان مثال شرکت هایی با شبکه های توزیع مویرگی می توانند فعالیت توزیع را برای تولیدکنندگان با محصولات محدود بهتر و ارزان تر انجام دهند. با تولید برخی قطعات یک محصول توسط تولید کنندگان ویژه که تخصص و تمرکز در تولید آن قطعات دارند. بهتر انجام می گیرد.

سئوال هشتم در مدل کسب و کار مربوط به منابع مهم لازم برای انجام فعالیتهای کلیدی است. منابع کلیدی اعم از منابع فیزیکی، نظیر خط تولید، منابع معنوی نظیر شهرت منابع انسانی و یا مالی برای انجام موفقیت آمیز فعالیتها مهم است. تعیین منابع مهم و روش تأمین آنها برای پیاده سازی موفقیت آمیز مدل کسب و کار ضروری است، تعیین منابع کلیدی و روش تأمین آنها می تواند به پاسخ سئوالات دیگر از جمله پاسخ سئوال هفتم که متوجه برون سپاری برخی از فعالیتها بود، اثر گذارد.

بالاخره آخرین سئوال مربوط به مدل کسب و کار که در این کتاب در مورد آن بحث می شود، ساختار هزینه های مدل است. در یک مدل کسب و کار موفق طبعا درآمدها از هزینه ها بیشتر خواهد بود. بررسی ساختار هزینه ها و چگونگی کاهش آنها بخش مهمی از مدل کسب و کار است. بررسی هزینه ها و تجزیه و تحلیل آنها می تواند بر پاسخ به سئوالات قبلی نیز اثرگذار باشد.

در این کتاب چارچوب مناسبی برای طراحی مدل کسب و کار و پاسخ به سئوالات اساسی مذکور ارائه شده است. چارچوب ارائه شده راهنمای مناسبی به خوانندگان و کسانی که در صدد طراحی مدل کسب و کار هستند به دست می دهد. علاوه بر چارچوب راهنما در کتاب، الگوها و مثال هایی از مدل های کسب و کار ارائه شده است که در خلق مدل کسب و کار مناسب یک مؤسسه می تواند مورد استفاده قرار گیرند و از این جهت نیز مطالعه کتاب مفید و کارساز است،

یکی از نکات مهم در چارچوب های ارائه شده برای مدل های کسب و کار از جمله چارچوب ارائه شده در این کتاب، رابطه بین مدل کسب و کار و استراتژی است. مدل کسب و کار جایگزین استراتژی نمی باشد ولی دو مقوله استراتژی و مدل کسب و کار با هم همپوشانی دارند. استراتژی یک شرکت متمرکز بر مأموریت، چشم انداز، محدوده محصولات و خدمات حوزه جغرافیایی و مشتریانی است که مشمول فعالیتهای شرکت می شود. همچنین استراتژی بر این نکته تمرکز دارد که شرکت چگونه از دیگر رقبایش متمایز می شود تا مشتریان را به خود جذب نماید. به عبارتی چه کار متفاوتی را انجام می دهد یا کاری را که بقیه انجام می دهند چگونه متفاوت انجام می دهد تا نسبت به رقبا مزیت پیدا نماید. به علاوه استراتژی بر قابلیت های رقابتی که سبب تمایز آن نسبت به رقبا میشود و چگونگی ایجاد، حفظ و بازسازی چنان قابلیت رقابتی می پردازد. برخی از ورودی های مدل کسب و کار نظیر کالا یا خدمت تولیدی مورد نظر که به مشتریان ارزش ارائه می نماید، با منابع و قابلیت های کلیدی مؤسسه و یا نحوه تأمین آنها از استراتژی سازمان حاصل می شود.

البته طراحی مدل کسب و کار تأمل و تعمق در مورد آن می تواند بازخوردی به استراتژی مؤسسه داده و موجب اصلاح و یا تغییر آن شود.

در این کتاب نوع دیگری از ارتباط بین استراتژی و مدل کسب و کار که بیشتر به طراحی استراتژی های عملیاتی مربوط می شود معرفی شده است. در واقع با استفاده از روش های سوات (SWOT) و استراتژی اقیانوس آبی به جستجوی پاسخ به سؤالات اساسی می پردازد و از بین گزینه های مختلف بر اساس نقاط قوت و ضعف از یک طرف و فرصت ها و تهدیدهای محیطی از طرف دیگر پاسخ مناسب را انتخاب می کند.

بالاخره در پایان، کتاب فرایندی را برای طراحی مدل کسب و کار با استفاده از چارچوب پیشنهادی خود و با عنایت به الگوها و نکات بحث شده در بخش های مختلف ارائه می دهد. این فرایند نیز برای کسانی که قصد طراحی مدل کسب و کار خود را دارند مفید است. نکته جالب دیگر در مورد این کتاب استفاده از تصاویر برای انتقال مطالب است که مطالعه آن را ساده و روان می کند.

امیدوارم این کتاب به کارآفرینان و مؤسسات و فعالان اقتصادی کشور کمک کند تا با طراحی های مناسب و کارآمد بتوانند خدمات بیشتری به مشتریان و در نتیجه جامعه ارائه نموده و موجب افزایش بهره وری و توان رقابتی خود و رفاه عمومی جامعه شوند.

هر کسب و کاری با یک ایده آغاز می‌شود؛ ایده‌ای که نیازمند یک چارچوب واضح برای پیاده‌سازی است. «خلق مدل کسب و کار» نه تنها آن چارچوب را ارائه می‌دهد، بلکه رویکردها و تکنیک‌هایی نوآورانه را در اختیار قرار می‌دهد تا هر کسب وکاری را به موفقیت برساند. 

چرا بعضی شرکت‌ها موفق می‌شوند و بعضی دیگر نه؟ جواب در استفاده از مدل‌های کسب وکار مناسب و هوشمندانه است. 

این کتاب، راهنمایی جامع و عملی را در اختیار مدیران، استراتژیست‌ها و کارآفرینان قرار می‌دهد. از مفاهیم پایه‌ای مانند تعریف مدل کسب وکار و تابلوی طراحی، گذری به الگوهای مختلف مانند مدل‌های تفکیکی و پلتفرم‌های چندوجهی دارد. همچنین، به مهارت‌های ضروری مانند بینش مشتریان، تفکر تصویری و قصه گویی پرداخته و نحوه استفاده از آن‌ها را آموزش می‌دهد. 

بخش استراتژی کتاب، درباره‌ی چگونگی تطابق مدل کسب وکار با محیط تغییرپذیر بازار و ارزیابی مدل‌ها در قالب استراتژی‌های مختلف مانند «استراتژی اقیانوس آبی» سخن می‌گوید. و در نهایت، با پرداختن به فرآیند طراحی و مراحل مختلف آن، مسیری روشن برای پیاده‌سازی مدل‌های کسب وکار موثر و موفق را نشان می‌دهد. 

با خواندن کتاب «خلق مدل کسب و کار»، شما نه تنها با مفاهیم و رویکردهای جدید در زمینه کسب وکار آشنا می‌شوید، بلکه ابزارها و تکنیک‌هایی را در دست می‌گیرید که به شما کمک می‌کند تا کسب وکار خود را به بهترین شکل ممکن شکل دهید و آن را به موفقیت برسانید.

• تئوری سازمان: ساختار و طرح سازمانی ~استیون پی. رابینز، سیدمهدی الوانی (مترجم)، حسن دانائی فرد (مترجم)، سیدحسین کاظمی (ویراستار)
• مدیریت استراتژیک (ترجمه علی پارساییان) ~فردآر دیوید، علی پارساییان (مترجم)، سیدمحمد اعرابی (مترجم)
• استارت آپ در هفت روز ~دن نوریس، محسن ذکایی آشتیانی (مترجم)
• نوپای ناب ~اریک ریز، محمدجواد احمدپور (مترجم)
• از خوب به عالی: چرا برخی از شرکت ها جهش می کنند ... و برخی دیگر خیر ~جیم کالینز، ناهید سپهرپور (مترجم)، نصرت الله حلمی (ویراستار)
• موارد بیشتر (3403)

• خلق مدل کسب و کار ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، غلامرضا توکلی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بهامین توفیقی (مترجم)
• خلق مدل کسب و کار ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پینیو، مهدی مرسلی (مترجم)، پیمان عمرانی (ویراستار)، فاطمه علی اکبری (ویراستار)
• قهرمان های کسب و کار: داستان هایی از مدل کسب و کار برای بچه ها ~الگزاندر اوستروالدر، هلگر نیلس پل، بنی دامپر، لوکاس تام، علیرضا علی سلیمانی (مترجم)، حامد شیدائیان (مترجم)، لیلا نبی فر (ویراستار)
• شرکت شکست ناپذیر: راهنمایی درباره بهترین مدل های کسب و کار ~ایو پینیو، الگزاندر اوستروالدر، آلن اسمیت، علیرضا علی سلیمانی (مترجم)، حامد شیدائیان (مترجم)، محمدعلی معین فر (ویراستار)
• طراحی ارزش پیشنهادی ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، گرگ برناردا، آلن اسمیت، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، مینا نجفیان (مترجم)، اصغر عطایی (مترجم)

• خلق مدل کسب و کار ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، غلامرضا توکلی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بهامین توفیقی (مترجم)
• طراحی ارزش پیشنهادی ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، گرگ برناردا، آلن اسمیت، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، مینا نجفیان (مترجم)، اصغر عطایی (مترجم)

• خلق مدل کسب و کار ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، غلامرضا توکلی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بهامین توفیقی (مترجم)
• نوآوری چابک: رویکرد انقلابی برای تسریع دستیابی به موفقیت ~لنگدن موریس، موزز ما، غلامرضا توکلی (مترجم)، مصطفی صفدری رنجبر (مترجم)، محمدرضا اسدپور (مترجم)، امیر ذاکری (مترجم)
• برندسازی در بخش عمومی: ایجاد، بازسازی و مدیریت برندهای مردم پسند ~پل تمپورال، غلامرضا توکلی (مترجم)
• چسبندگی و عدم چسبندگی کارکنان در محیط کار: عوامل موثر و روش های سازمانی برای حفظ اشتیاق کاری و عملکرد مطلوب کارکنان ~باربارا ایمپراتوری، غلامرضا توکلی (مترجم)، سیدمجید ابن الرضا (مترجم)، یونس نظری (مترجم)
• نوآوری چابک: رویکرد انقلابی برای تسریع دستیابی به موفقیت ~لنگدن موریس، موزز ما، غلامرضا توکلی (مترجم)، مصطفی صفدری رنجبر (مترجم)، محمدرضا اسدپور (مترجم)، امیر ذاکری (مترجم)

• خلق مدل کسب و کار ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، غلامرضا توکلی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بهامین توفیقی (مترجم)
• استراتژی خوب/ استراتژی بد تفاوت ها و دلایل اهمیت ~ریچاردپی روملت، بابک وطن دوست (مترجم)
• اوج گیری: قواعد سه گانه تفکر استراتژیک پیشرفته ~ریچ هورواث، نادر سیدکلالی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)
• ده گونه نوآوری ~لاری کیلی، رایان پیکل، برایان کوئین، هلن والترز، بابک وطن دوست (مترجم)، رضا قنبرزاده میاندهی (مترجم)، سینا فخارمنش (مترجم)
• آزمون ایده های کسب و کار ~دیوید جی بلند، الکساندر استروالدر، الهه عادل رستخیز (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)

• خلق مدل کسب و کار ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، غلامرضا توکلی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بهامین توفیقی (مترجم)
• مدل کسب و کار شما ~الکساندر استروالدر، تیم کلارک، حسام الدین ساروقی (مترجم)، فیروزه کرمانشاه (مترجم)، مینا نجفیان (مترجم)
• آزمون ایده های کسب و کار ~دیوید جی بلند، الکساندر استروالدر، الهه عادل رستخیز (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)
• طراحی ارزش پیشنهادی ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، گرگ برناردا، آلن اسمیت، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، مینا نجفیان (مترجم)، اصغر عطایی (مترجم)

• خلق مدل کسب و کار ~الگزاندر اوستروالدر، ایو پیگنیور، غلامرضا توکلی (مترجم)، بابک وطن دوست (مترجم)، حسام الدین ساروقی (مترجم)، بهامین توفیقی (مترجم)