این کتاب، هم برای کسانی که به مدیریت اسلامی اعتقاد ندارند و هم برای کسانی که مدیریت اسلامی را باور دارند، نوشته شده است! محتوای کتاب روایتی است بیطرفانه از مطالعاتی که در حوزه اسلامی مدیریت در ایران صورت گرفته است.
نویسندگان این کتاب خود سالهاست که در این حوزه به مطالعه مشغول بوده و در مقاطع تحصیلی گوناگون (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) همگام با بسیاری دیگر از مدرسان، این درس را تدریس کرده اند؛ پرسشهای بسیاری که در این سالها از جانب دانشجویان، مدرسان و مدیران کشور مطرح شده و تلاش در پاسخگویی به آنها انگیزه برگزیدن این رویکرد در مطالعه مدیریت اسلامی شده است.
کتاب حاضر شامل دو بخش است؛ در بخش اول، سه پرسش اساسی چرایی، چیستی و چگونگی مدیریت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است، و در بخش دوم به دستهبندی رویکردهای متنوعی که در این قلمرو علمی بروز یافته، پرداخته شده و در این مسیر از یک طرف با به کارگیری روش استقراء و بررسی مطالعات انجام یافته به استخراج رویکردهای غالب مدیریت اسلامی اقدام شده است و از طرف دیگر با به کارگیری شیوهای قیاسی مجموع این رویکردها، در قالب یک مدل نظری، تدوین و صورتبندی شده است.
بخش اول کتاب حاوی سه فصل و بخش دوم شامل پنج فصل است؛ فصلها به نحوی تنظیم شدهاند که در قسمت اول هر فصل مبانی نظری و معرفت شناختی و در قسمت دوم، مصداقهای عینی حوزه مدیریت اسلامی بحث شده است. برای کمک به یادگیری بهتر خوانندگان و آموزشیتر شدن کتاب در ابتدای هر فصل هدفهای رفتاری فصل و در انتها نیز پرسشهایی متناسب مطرح گردیده است.
این کتاب با تفکیک فصول به دو بخش برای چهارده هفته درسی در دوره کارشناسی قابل استفاده خواهد بود و در دورههای کارشناسی ارشد، فراتر از یادگیری مفاهیم و به کمک کتاب کتابشناسی مدیریت و رهبری در اسلام و در ادامه تحقیق در محورهای موضوعی هر فصل، کمک مؤثری به تقویت متن و افزایش توان پژوهش دانشجویان خواهد بود. در دورههای دکتری، نقد کتاب و رویکردها، برای پیش فرضهای هستی شناختی، معرفت شناختی، روان شناختی و غیره زمینه خوبی برای توسعه بحث در اختیار دانشجویان قرار خواهد داد و مطالعه کتاب آسایش، آرامش و نظم فکری بیشتری را نصیب آنان خواهد کرد. همین طور همکاران علمی و مدرسان درس مدیریت اسلامی با استفاده از هر رویکرد میتوانند در ارائه این درس به دانشجویان از آن بهره برداری مناسبی داشته باشند؛ مدیران اجرایی هم در راستای آشنایی با این قلمرو و مفاهیم آن و توسعه ذهنی خود و به منظور استفاده در اجرا، بهره برداران جدی این اثر خواهند بود. در هر حال، برای همه علاقه مندان و پرسشگران این حوزه کتاب میتواند اثری مفید و متفاوت به حساب آید.
تذکر این نکته ضروری است که طرح عنوان رویکردها در این کتاب دال بر آن است که هدف نویسندگان صرفا ارائه دیدگاههای مختلفی است که از طرف نظریه پردازان در باب مدیریت اسلامی صورت گرفته است؛ قطعا به دلیل اینکه زاویه ورود هر یک از این دیدگاهها مختص طراح آن است، این امکان وجود داردکه مورد نقد دیگر نظرها واقع شود و یا از جنبه یا جنبههایی جامع و مانع نبوده و یا حتی ناصحیح به نظر رسد، اما دغدغه نگارندگان در این نوشته، نقد این دیدگاهها نیست و این را به مجالی دیگر موکول میکنند؛ در عین حال بر این تأکید دارند که صحت و سقم این رویکردها، تا جایی که مستند باشد، به صاحب نظران و ارائه کنندگان بر میگردد.
کتاب حاضر برای دانشجویان رشته مدیریت در مقطع کارشناسی ارشد به عنوان منبع کمک درسی برای درس مدیریت اسلامی تدوین شده است. امید میرود علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه مندان نیز از آن بهرهمند شوند.
پیشگفتار
بخش اول: مدیریت اسلامی: چرایی، چیستی و چگونگی
فصل اول: مدیریت اسلامی: چرایی
فصل دوم: مدیریت اسلامی: چیستی
فصل سوم: مدیریت اسلامی: چگونگی
بخش دوم: مدیریت اسلامی: رویکردهای غالب
فصل چهارم: مدیریت اسلامی: رویکرد حسی تجربی
فصل پنجم: مدیریت اسلامی: رویکرد عقلی فلسفی
فصل ششم: مدیریت اسلامی: رویکرد عرفانی شهودی
فصل هفتم: مدیریت اسلامی: رویکرد فقهی اجتهادی
فصل هشتم: مدیریت اسلامی: رویکرد اخلاقی
منابع و مآخذ