کتاب تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی

این کتاب برای استفاده دانشجویان رشته مدیریت دولتی در مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد در درس‌های تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی و فرایند خط مشی‌گذاری تهیه شده است.

پیشگفتار ویراست سوم

پیشگفتار ویراست دوم

مقدمه: خط مشی عمومی، بعدی جدید در مدیریت امروز

فصل اول: تعریف و مفهوم خط مشی عمومی

فصل دوم: فرایند عقلایی خط مشی‌گذاری عمومی

فصل سوم: خط مشی گذاری، فرایندی سیاسی و مبتنی بر قدرت

فصل چهارم: خط مشی‌گذاری فرایندی سازمانی

فصل پنجم: نقش ارزش‌ها در خط مشی‌گذاری عمومی (مشورت و توکل) 

فصل ششم: مشکلات و تنگناهای خط مشی‌گذاری عمومی

فصل هفتم: الگوی اقتضایی خط مشی‌گذاری عمومی (فرایند تلفیق‌ها و ترکیبها) 

فصل هشتم: اجرا و ارزیابی خط مشی عمومی

فصل نهم: خاتمه و نسخ خط مشی عمومی

منابع

دکتر سیدمهدی الوانی، با نوشتن کتاب «تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی»، برای بار دیگر نشان داد که همواره در تلاش است تا مطالب علمی و تخصصی را به زبان ساده و قابل فهم برای همگان ارائه دهد. این کتاب که نخستین بار در سال ۱۳۶۸ منتشر شد، به منظور پاسخ به نیازهای آموزشی و پژوهشی رشته مدیریت و سیاست‌گذاری به بازار عرضه شده است. 

مدیریت و سیاست‌گذاری دو عنصر اساسی هر دولت و نهادی هستند که با هم به تحقق اهداف بلندمدت می‌پردازند. این کتاب با تمرکز بر فرآیندهای خط مشی‌گذاری عمومی، به طور مفصل و گام به گام این مبحث مهم و حیاتی را مورد بررسی قرار می‌دهد. 

همان طور که در مقدمه کتاب اشاره شده، با گذشت زمان و به وجود آمدن تغییرات در رشته مدیریت، نیاز به تجدید نظر در مطالب و نگاه‌ها حس می‌شود. دکتر الوانی نیز در پاسخ به این نیاز، ویراست جدیدی از کتاب خود ارائه داده که در آن از منابع جدید و معتبری استفاده کرده است. 

فهرست مطالب کتاب نیز نشان دهنده گستردگی و عمق بحث است. در فصل‌های مختلف، مفهوم خط مشی عمومی، فرآیند عقلایی خط مشی گذاری، نقش ارزش‌ها و الگوی اقتضایی خط مشی‌گذاری به تفصیل بررسی شده اند. همچنین، با بررسی مشکلات و تنگناهای موجود و نحوه اجرا و ارزیابی خط مشی‌های عمومی، کتاب به پایان می‌رسد. 

به نظر می‌رسد که دکتر الوانی در این کتاب، با ترکیب تجربیات گذشته و دانش جدید، سعی کرده است تا یک چارچوب کامل و جامع برای فرآیند خط مشی‌گذاری در سطح دولتی ارائه دهد. این کتاب نه تنها برای دانشجویان و استادان رشته مدیریت و علوم سیاسی بلکه برای همه آنان که در زمینه‌های مختلف دولتی و حتی خصوصی مشغول به فعالیت هستند، می‌تواند منبعی ارزشمند باشد. 

در نهایت، این اثر به همه کسانی که می‌خواهند در فهم و بررسی فرآیندهای خط مشی‌گذاری در سطح دولتی یک گام پیش‌تر بروند، به شدت توصیه می‌شود. دکتر سیدمهدی الوانی با ارائه این اثر، بار دیگر نقش برجسته خود در زمینه مدیریت و سیاست‌گذاری را نشان داده است.

خط مشی‌گذاری یک فرآیند است که از طریق آن تصمیمات استراتژیک و راهبردی در سطوح مختلف سازمانی، دولتی یا ملی تعیین می‌شوند. این فرآیند می‌تواند بر مبنای تحقیقات علمی، آمار و داده ها، نظرات خبرگان، مصالح عمومی و فرهنگی و یا ترکیبی از همه این عوامل انجام شود. 

خط مشی‌گذاری در بسیاری از حوزه‌ها مانند سلامت، آموزش، اقتصاد، محیط زیست، و… انجام می‌شود. ویژگی‌های برجسته خط مشی‌گذاری عبارتند از: 

1. سیستماتیک بودن: فرآیند خط مشی‌گذاری معمولا دارای مراحل مشخصی است، از جمله شناسایی مسئله، تجزیه و تحلیل، ارائه گزینه ها، انتخاب یک خط مشی، پیاده‌سازی و ارزیابی. 

2. استراتژیک بودن: خط مشی‌ها معمولا به منظور رسیدن به هدف‌ها و اهداف طولانی مدت تعیین می‌شوند. 

3. شرکت مشارکتی: در فرآیند خط مشی گذاری، معمولا به نظرات و ورودی‌های مختلف از ذینفعان، خبرگان و عموم مردم احترام گذاشته می‌شود. 

4. پویایی: خط مشی‌ها باید به تغییرات محیطی پاسخ دهند. بنابراین، فرآیند خط مشی‌گذاری باید قادر به انعطاف‌پذیری و تجدید نظر باشد. 

5. تأکید بر ارزیابی: پس از پیاده‌سازی هر خط مشی، لازم است تا اثرات و نتایج آن مورد ارزیابی و مرور قرار گیرد تا در صورت نیاز به تجدید نظر و بهبود در آن اقدام شود. 

خط مشی‌گذاری نه تنها در دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی انجام می‌شود، بلکه در سازمان‌های خصوصی، نهادهای غیرانتفاعی و سایر گروه‌ها نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

• تفکر، سریع و کند ~دانیل کانمن، فروغ تالوصمدی (مترجم)
• تصمیم گیری های چند معیاره ~محمدجواد اصغرپور
• فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ~حسن قدسی پور
• هنر خوب زندگی کردن ~رولف دوبلی، علی شهروزستوده (مترجم)، بهزاد توکلی نیشابوری (مترجم)، عادل فردوسی پور (مترجم)
• تصمیم گیری سازمانی و خط مشی گذاری عمومی ~رحمت الله قلی پور
• موارد بیشتر (685)

• تئوری سازمان: ساختار و طرح سازمانی ~استیون پی. رابینز، حسن دانائی فرد (مترجم)، سیدمهدی الوانی (مترجم)، سیدحسین کاظمی (ویراستار)
• مدیریت عمومی ~سیدمهدی الوانی
• روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع ~حسن دانایی فرد، سیدمهدی الوانی، عادل آذر
• روش شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع ~حسن دانایی فرد، سیدمهدی الوانی
• تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی ~سیدمهدی الوانی