کتابی که اکنون با عنوان «تاریخ ادبیات ایرانه (جلد اول) تقدیم خواننده گرامی می شود، خلاصه ایست از دو مجلد اول کتاب دیگر من بنام «تاریخ ادبیات در ایران». از این کتاب اخیر. (یعنی تاریخ ادبیات در ایران) چنان که می دانید تاکنون سه جلد انتشار یافته و جلد چهارم آن (قرن نهم و آغاز قرن دهم هجری) چندگاهی است که تحت طبع است.
موضوع این مجلد تاریخ ادبی ایران از آغاز عهد اسلامی تا اوایل قرن هفتم هجری یعنی تا دوران حملات تاتار و مغول است. علت اقدام باین تلخیص آنست که «تاریخ ادبیات در ایران» اندک اندک بگونه یی از تفصیل گرایید که فقط بکار محققان تاریخ فرهنگ و علوم و ادبیات ایران می آید و بکلی از حوصله وقت و اطلاع دانشجویان دانشگاه ها و مدارس عالیه بیرون است.
ازین روی به پیشنهاد بعضی از دوستان و همکاران بر آن شدم که تلخیص این کتاب را هم خود برعهده گیرم و کاری کنم که در عین کوتاه کردن مطالب نه بنظم نگری که در تدوین این کتاب داشتم آسیبی رسد و نه شماره صحایف چندان باشد که یادگیری را برای دانشجویان و طالبان ادبیات فارسی دشوار سازد، و پیداست که در چنین حالی ذکر ماخذ با ورود در مباحث طولانی در این خلاصه امکان پذیر نبود و با این حال کوشش شد آنچه مستقیما مربوط به کلیات نظم و نثر هر دوره است مشروح تر و آنچه مربوط به مقدمات است کوتاه تر باشد.