کتاب درمان اختلالات دیکته نویسی

اگر با مشکل دیکته نویسی یک دانش آموز روبرو شوید، چه خواهید کرد

دانش آموزان زیادی وجود دارند که در درس دیکته دچار مشکل هستند و به نسبت تعداد غلط هایی که مرتکب می شوند، نمرات کمتری دریافت می کنند. واقعیت این است که انواع اشتباه هایی که کودک مرتکب می شود از یک نوع و یک سنخ نیستند تا بتوان با اتخاذ یک روش، همه ی آن ها را از بین برد و به پیشرفت وی اطمینان یافت. برای دستیابی به یک راه حل ساده و امیدوار کننده، بهتر است بعد از حصول اطمینان از عادی بودن هوش دانش آموز، اشتباه های متعدد دیکته های وی را از روی دفترش یادداشت کنیم، سپس علت یا علل آن ها را بیابیم.

شمار دانش آموزانی که دچار برخی از مشکلات رفتاری با تحصیلی هستند قابل توجه است. آمار دانش آموزانی که اختلال یادگیری به معنی خاص دارند، بین ۴ تا ۱۲ درصد گزارش شده است. بی تردید شمار افرادی که دچار برخی مشکلات یادگیری هستند به مراتب بیشتر از این می باشد. معلمان مدارس و والدین کودکان، غالبا برای حل مشکلات آنان از روشهای قدیمی و گاه منسوخ کمک می گیرند که علاوه بر صرف انرژی و وقت فراوان، نه تنها حاصل چندانی به دنبال ندارد، بلکه ممکن است موجب یأس، دلمردگی، سرخوردگی و عصبیت والدین و نیز خستگی و از دست رفتن علاقه دانش آموزان شده و نهایتا أفت تحصیلی را به دنبال خواهد داشت.

در این میان، تنها این امید می ماند که کارشناسان علوم تربیتی، مشاوران و روانشناسان با استفاده از اطلاعات، نظریه ها و فنون جدید به کمک دانش آموزان، معلمان و اولیا بشتابند. اما متأسفانه در تدریس غالب درسهای دانشگاهی، از جمله اختلالات یادگیری، بیشتر به طرح مباحث نظری پرداخته می شود و دانشجویان از کسب مهارتهای کاربردی محروم می مانند. توجه بیش از حد مدرسان به ریزه کاری های نظری و عدم اشتغال آنان به انجام کارهای درمانی برای افرادی که دچار اختلال یادگیری به معنی خاص و مشکل یادگیری به معنای وسیعتر هستند، یکی از علل مهم عدم کارایی فارغ التحصیلان می باشد.

یکی از آرزوهایم این بود که در بسیاری از زمینه های آموزشی، یافته های جدید و خلاقیتها جایگزین روشهای سنتی و کهنه شود. در سال ۱۳۶۹، این امکان توسط مدیریت و انجمن اولیا و مربیان یکی از مدارس منطقه (۴) به وجود آمد که یک اتاق مناسب با وسایل لازم در دبستان، برای درمان مشکلات یادگیری اختصاص یابد. با توجه به اینکه چنین اقدامی در مدارس کشور بی سابقه بود، از مدارس دیگر نیز دانش آموزانی برای درمان به آنجا معرفی می شدند. تجارب به دست آمده در آن مدرسه بسیار راضی کننده بود و منجر به ارانه ی این پیشنهاد شد تا کودکانی که قرار بود در مهر ماه به مدرسه بروند، در خردادماه همان سال مورد ارزیابی قرار گیرند تا در صورت مشاهده هرگونه مشکلی که منجر به کاهش توانایی آنان در پیشرفت تحصیلی می شود، به اطاق کار دعوت شده، تحت درمان قرار گیرند. این نوع درمانها به وسیله بازی و با صرف وقت بسیار اندکی مقدور است. این شیوه اکنون در تعدادی از مدارس معمول شده است.

در سالهای اخیر وزارت آموزش و پرورش، کودکان را برای تشخیص میزان آمادگی ورود به دبستان مورد آزمون و ارزیابی قرار می دهد، اما اختلالات یادگیری در این آزمون مورد عنایت قرار نگرفته و لذا فاقد هرگونه فعالیت درمانی است. امیدواریم با وقوف به اهمیت ناتوانیهای یادگیری به آن عنایتی درخور شود.

سازمان آموزش و پرورش استثنایی نیز مدتی است با تشکیل کمیته و چند مرکز تشخیص درمان اختلالات یادگیری، همت قابل تقدیری از خود نشان داده است، و من به همکاری خود با این بخش می بالم. تاریخچه کوتاهی که نقل شد، وقوف به ضرورت اقداماتی برای شناسایی کودکان مختل، تشخیص نوع اختلال، فهم تئوریک اختلالات، و مهارت در درمان را آشکار نموده است.

من طی سالها تدریس درس اختلالات یادگیری در دوره های و کارشناسی روانشناسی، علوم تربیتی و مشاوره و اشتغال عملی به کار درمان، به شور و شوق دانشجویان برای کسب مهارت در انجام کارهای عملی برای درمان، به خوبی وقوف یافته ام. به علاوه از آنجا که اعتقاد دارم آموخته های دانشگاهی زمانی برای جامعه سودمندترند که به خانواده ها و مدرسه ها انتقال یابند، انگیزه ای نو یافتم تا برای درمان هر کدام از اختلالات یادگیری، تألیفی ارائه دهم که ضمن برخورداری از پشتوانه های نظری و کارایی برای تدریس در دانشگاه، ساده، روان، در حجمی کم و قابل فهم و عمل برای همه ی دست اندرکاران آموزشی، حتی والدین (با سواد) دانش آموزان باشد. همچنین نه تنها برای درمان افرادی که در شمول اختلالات خاص یادگیری قرار دارند، بلکه برای تمام دانش آموزان عادی که به نوعی ضعف تحصیلی دارند مفید باشد. امیدوارم این نوشته در خور نقد و نظر صاحبنظران، به ویژه معلمان پر ارج دوره ابتدایی و کلاس های آمادگی قرار گیرد و بتوانیم به کمک دست اندرکاران دانشگاهی آموخته های دانشگاهی را به خانه و مدرسه ببریم.

در این مجموعه، 28 نوع فعالیت و تمرین در قالب بازی، نمایش و داستان به منظور تقویت مهارت های گفتاری و شنیداری آن دسته از کودکانی که دچار آسیب شنوایی شده اند، فراهم آمده است. هر یک از این فعالیت ها با هدفی خاص تنظیم شده که از آن جمله عبارت اند از «گسترش خزانه واژگان»، «به کارگیری افعال امر و نهی در زمان مناسب»، «آموزش معانی و مفاهیم افعال»، «به کارگیری مناسب صفات و عبارات وصفی»، «به کارگیری مناسب صفات تفضیلی»، «به کارگیری مناسب صفات عالی»، «آموزش افعال»، «به کارگیری مناسب حرف اضافه» و «به کارگیری ضمایر و صفات مبهم».

• پرورش توانایی های ذهنی و یادگیری (کودک و نوجوان) کتاب کار تمرین های طبقه بندی شده ~نرگس تبریزی، آرزو(طالاری زاده) احمدایی، مصطفی تبریزی (مقدمه)
• مبادی سواد بصری ~دونیس داندیس، مسعود سپهر (مترجم)
• پرورش توانایی های ذهنی و رفع اختلالات یادگیری ویژه: (والدین، معلمان، مشاوران) ~آرزو(طالاری زاده) احمدایی، فرزانه خونگرم لاکه (ویراستار)، مصطفی تبریزی(مقدمه)، شعله مجیدی(طراح)
• هنر و ادراک بصری روان شناسی چشم خلاق ~رودولف آرنهایم، مجید اخگر (مترجم)
• نشانه شناسی عکاسی (در جستجوی نمایه) ~گوران سونسون، سیدمهدی مقیم نژاد (مترجم)، فرزان سجودی(زیرنظر)
• موارد بیشتر (189)

• درمان اختلالات دیکته نویسی ~نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی، مصطفی تبریزی
• درمان اختلالات ریاضی: منطبق با کتاب جدید ریاضی دبستان ~مصطفی تبریزی، نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی، فرزانه خونگرم لاکه (ویراستار)
• درمان اختلالات خواندن ~مصطفی تبریزی، نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی
• پرورش توانایی های ذهنی و یادگیری (کودک و نوجوان) کتاب کار تمرین های طبقه بندی شده ~نرگس تبریزی، آرزو(طالاری زاده) احمدایی، مصطفی تبریزی (مقدمه)
• همه می تونن زرنگ باشن - جلد اول: تمرینات ویژه برای پرورش استعدادهای کودکان ~نرگس تبریزی

• درمان اختلالات دیکته نویسی ~نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی، مصطفی تبریزی
• درمان اختلالات خواندن ~مصطفی تبریزی، نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی
• درمان اختلال بیش فعالی و عدم تمرکز ADHD (برنامه عملی برای درمان) ~مصطفی تبریزی، مهناز استکی، علیرضا تبریزی، فرزانه خونگرم لاکه (ویراستار)
• رفتاردرمانی: روش هایی برای تغییر سریع رفتار کودکان 4 تا 11 ساله ~علیرضا تبریزی، فرزانه خونگرم (ویراستار)، مصطفی تبریزی (مقدمه)
• پرورش هوش هیجانی کودکان: (آموزش مهارتهای زندگی و هوش هیجانی با روش بازی) مناسب برای والدین، مربیان کودک و روان شناسان ~مصطفی تبریزی، علیرضا تبریزی، زهرا ترابی

• درمان اختلالات دیکته نویسی ~نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی، مصطفی تبریزی
• درمان اختلالات ریاضی: منطبق با کتاب جدید ریاضی دبستان ~مصطفی تبریزی، نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی، فرزانه خونگرم لاکه (ویراستار)
• درمان اختلالات خواندن ~مصطفی تبریزی، نرگس تبریزی، علیرضا تبریزی
• درمان اختلال بیش فعالی و عدم تمرکز ADHD (برنامه عملی برای درمان) ~مصطفی تبریزی، مهناز استکی، علیرضا تبریزی، فرزانه خونگرم لاکه (ویراستار)
• شادمانی درونی: روانشناسی مثبت گرا در خدمت خشنودی پایدار ~مارتین ای.پی. سلیگمن، مصطفی تبریزی (مترجم)، رامین کریمی (مترجم)، علی نیلوفری (مترجم)، داریوش سازمند (ویراستار)