کتاب مغالطات

شاید مهم ترین کار ارسطو، دانای یونان، کشف، تنسیق و تدوین قوانین و قواعد حاکم بر تفکر باشد؛ یعنی همان مجموعه ای که نام ارغنون بر آن نهاده شد و ارسطو مدعی شد که رعایت آنها موجب راه نیافتن خطا در تفکر است.

آدمی چه منطق دان باشد، چه از منطق و قواعد آن بی خبر، به طور طبیعی بر اساس قواعد خاصی تفکر و استدلال می کند و از قوه تفکر که خداوند در وجود او به ودیعه گذاشته است در مواجهه با دیگران بهره می برد. اما این یک روی سکه است، روی دیگر آن است که چه ساز و کاری پیش روی بشر وجود دارد تا بتواند از نیروی تفکر خود به خوبی استفاده و یا اساسا از راه یابی خطا در تفکر جلوگیری کند؟ گرچه منطق از آن جهت که چگونه استدلال کردن را به بشر می آموزد و به او انواع استدلال و استنتاج را تعلیم می دهد، بسیار مهم است، اما شاید فایده دیگر آن که جلوگیری از راه یافتن مغالطه، یعنی خطای در استدلال است، مهم تر باشد، به همین دلیل اگر علاقه مندان منطق و نوآموزان از بحث مغالطات و انواع آن آغاز می کردند، البته با اشتیاق بیشتری منطق را می آموختند و به اهمیت آن بیشتر واقف می شدند. دانستن قواعد منطق و فراگرفتن مغالطات و انواع آن، اگرچه لازم و ضروری است اما تمام مطلب نیست، بلکه همان طور که در تعریف منطق لحاظ شده است، قواعد را باید به کار برد و بسیار ممارست کرد تا هم خود دچار مغالطه و خطای در تفکر نشده و هم مغالطه و خطای استدلال دیگران را تشخیص داد. 

امروزه گروه های مختلف با علایقی متفاوت تلاش می کنند تا مخاطبان بیشتری به دست آورند. بدین منظور از ابزارهای تبلیغی مختلف از قبیل مطبوعات، کتاب، تلویزیون و ... بهره می برند، بالطبع هر چه ابزار عرضه تفکر پیچیده تر باشد، شناخت خطا و درستی تفکر نیز پیچیده تر خواهد بود، در نتیجه اهمیت منطق کاربردی و شناخت انواع مغالطه هم بیشتر می شود. این همه، تألیف کتاب هایی را در باب شناخت انواع مغالطاتی که ممکن است در صور مختلف تفکر، بیان و دفاع از آن رخ دهد. نه تنها مو جه بلکه ضروری می کند، به ویژه کتاب هایی که علاوه بر تعلیم منطق به مثابه ابزار، نحوه استفاده از آن را نیز تعلیم می دهد. 

برخى، به عمد یا غیر عمدى، به گونه ‏اى استدلال می آورند که در ظاهر صحیح است، اما معنا و محتوایى بسیار خطاآلود مغلطه‏ آمیز دارد. پیامد ناگوار این خطاها و مغلطه‏ ها کم نیست. لذا شناخت آن ها از چند جنبه براى هر انسانى ضرورى است:

1. شخصا از مغالطه پرهیز کند.

2. آگاهى یابد تا دیگران او را از این راه فریب ندهند.

3. گرفتاران مغالطه را نجات دهد. 

اثر حاضر با قلمى روان و دسته‏ بندى جالب، انواع مغالطات را به‏ گونه‏ اى بیان کرده که از دانش‏ آموز دبیرستانى تا سطح بالاتر، به روشنى آن را مى‏ فهمد و براى آن ها کاربرد دارد.

• دروغ های مسلح: شیوه های اندیشیدن انتقادی در عصر پساحقیقت ~دانیل ج. لویتین، ابراهیم رهنما (مترجم)
• کتاب تصویری استدلال های بد ~علی موسوی، حسین شیخ رضایی (مترجم)، محمدهادی قوی پیشه (ویراستار)، جیرالدو الخاندرو(تصویرگر)
• شرح القسطاس ~محمدبن اشرف حسینی سمرقندی، مهرداد حسن بیگی(محقق)
• حمله به سفسطه: استدلال ورزی بدون مغالطه ~تی.ادوارد دامر، شاپور پشابادی (مترجم)، قاسم مومنی (ویراستار)
• مغالطه های پرکاربرد: 44 ترفند کثیف برای برنده شدن در بحث ها ~لیندا الدر، ریچارد پل، مهدی خسروانی(بازنویسی)
• موارد بیشتر (24)

• منطق کاربردی ~علی اصغر خندان