دود شامل ذرههای معلق در هواست. این ذرهها را میتوان زیر میکروسکوپ دید. آنها حرکت کاتورهای دارند؛ لحظهای در یک سو و سپس فورا به سوی دیگر میروند. حرکت ذرههای دود را که در آزمایش بالا میبینید، به علت تلاطم (آشفتگی) هواست. اما حتی اگر با مراقبت ویژه اطمینان داشته باشید که هوا در حال سکون است، باز هم میتوانید حرکت کاتورهای ذرههای دود را ببینید. اولین بار یک گیاه شناس، رابرت براون حرکت مشابهی را هنگام مشاهدهی دانههای گردهی گل در آب دید و نام خود را روی این حرکت کاتورهای در هم بر هم گذاشت.
حرکت براونی ذرههای دود، شاهدی است بر حرکت کاتورهای ذرههای هوا با سرعت زیاد. مولکولهای هوای نامرئی به ذرههای دود مرئی برخورد میکنند و به آنها ضربه میزنند. ذرههای دود کوچک و سبک هستند. اندازهی کوچک آنها سبب میشود که تقریبا همواره شمار مولکولهای هوا که به یک طرف ذرههای دود برخورد میکنند بیشتر از طرف دیگر باشد. بنابراین برایند نیروها در هر لحظه ذره را در جهتهای مختلف میراند. چون ذرهها سبک اند، تغییر پیوسته برایند نیروها کافی است تا ذره را به ترتیبی که در میکروسکوپ دیده میشود، به حرکت درآورد.
ذرههای دود کوچک هستند اما مولکولهای هوا بسیار کوچک ترند؛ بنابراین مولکولهای هوا باید سرعت بسیار زیاد و در نتیجه اندازه حرکت کافی داشته باشند تا بتوانند ذرههای دود سنگینتر را به حرکت براونی در آورند.
الکتریسیته و فیزیک گرما، یکی از چهار کتابی است که با سازماندهی دوباره و به روز کردن مطالب کتابهای استاندارد علوم پیشرفتهی نلسن (AMS) انگلستان در سال ۲۰۰۴ منتشر شده است. این کتاب به همراه سه کتاب دیگر با عنوانهای میدانها و نیروها، موجها و جهان ما و مکانیک و پرتوزایی، یک مجموعهی چهار جلدی فیزیک را تشکیل میدهند که در برگیرندهی سرفصلها و مفاهیم مختلف فیزیک به همراه کاربردهای امروزی آنهاست.
در پایان هر کتاب، گنجینهای ارزشمند از پرسشها و مسئلههای متنوع بر اساس شیوههای نوین ارزشیابی تدارک دیده شده است که با به چالش کشیدن شناخت و درک شما، در پی آن است که مهارتهایی را که لازم است در مواجهه با پرسشها و مسئلههای فیزیک داشته باشید در شما به وجود آورده و پرورش دهد.
مؤلفان این مجموعه، تجربهای طولانی در آموزش و ارزشیابی فیزیک مقدماتی و فیزیک پیشرفته دارند و از آزمون گیران بلند پایهای هستند که به طور مستقیم دست اندر کار شکل گیری خدمات پیشرفتهی ادکسل (AS) در فیزیک پیشرفته اند.