کتاب تحولات سیاسی - اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران 1357 - 1396

با فروپاشی نظام سلطنتی در ایران، تأسیس الگوی نظام سیاسی جدید یکی از اولویت‌های نیروهای انقلابی بود و این امر مهم در دو مرحله تثبیت گردید. ابتدا همه پرسی نوع نظام سیاسی شکل نظام جدید برگزار شد که در آن مردم با ۹۸/۲ درصد آراء خود نظام جمهوری اسلامی را به عنوان الگوی جایگزین انتخاب کردند و در مرحله دوم با تأسیس مجلس تدوین نهایی قانون اساسی که نمایندگان آن با آراء عمومی انتخاب شدند. قانون اساسی تدوین گردید که گذاشته شد و با اکثریت در نهایت بعد از سه ماه تلاش قانون اساسی تدوین شده به آراء عمومی آراء مردم به تصویب رسید که بر اساس آن محتوا و ساختار نظام سیاسی جدید تعیین شد. در مورد نحوه و پیشینۀ مطرح شدن الگوی نظام سیاسی جمهوری اسلامی، باید گفت یکی از شعارهای مهم ایام انقلاب درخواست برپایی حکومت اسلامی بود. به طوری که محوری‌ترین شعار مردم شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی محسوب می‌شد. اما علی رغم این مباحث امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب یکی از وظایف مهم دولت موقت را برپایی همه پرسی برای تعیین نوع نظام سیاسی آینده کشور اعلام کرد و در واقع هر چند مردم در تظاهرات خود این موضوع را به کرات مطرح کرده بودند اما امام خمینی مایل بودند تا این آرمان به صورت رسمی در یک همه پرسی به تأیید اکثریت ملت برسد.

در این مقطع، در حالی که اکثریت مردم و بخش مهمی از گروه‌های سیاسی اسلام گرا ازعنوان جمهوری دمکراتیک اسلامی یا جمهوری اسلامی حمایت کردند و امام خمینی حکومت جمهوری اسلامی را حکومتی متکی به آراء عمومی و اسلامی و متکی به قانون اسلام تعریف کرد.

• اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) ~یحیی فوزی تویسرکانی، امیر عباس رجبی (ویراستار)