بیمه را می توان از دیدگاه حقوقی و عملیاتی تعریف نمود. بنا بر تعریف حقوقی:
بیمه عقدی است که به موجب آن، یک طرف تعهد می کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارد بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد.
متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار، وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می شود موضوع بیمه نامند.
این تعریف صرفا حقوقی و قراردادی، تنها بیان کننده تعهدات طرفین عقد و لذا جنبه محدودی از نهاد بیمه است و تصویری که از بیمه ارائه می دهد، بیشتر به شرط بندی و بازی شانس بین دو طرف قرارداد شباهت دارد. برای رهایی از شبهه قمار و معلوم نبودن تعهدات بیمه گر، در عقد بیمه گفته شده که در مقابل تعهد بیمه گذار به پرداخت حق بیمه، بیمه گر متعهد به تأمین بیمه گذار در صورت وقوع حادثه موضوع بیمه می شود؛ لذا تعهد بیمه گر در واقع پرداخت مبلغ معینی نیست، بلکه تأمین مالی بیمه گذار است که امری ذاتا مطلوب و مورد توجه است.