کتاب تحول در نظریه های روابط بین الملل

روابط بین الملل (international relations) به عنوان قلمروی از حیات اجتماعی در سطح جهانی از جذابیت زیادی در میان قشرهای فرهیخته و علاقه مند به موضوعات عمومی برخوردار است. به نظر می رسد که کم و بیش هر کسی با هر نوع پیشینه تحصیلاتی و با داشتن سطحی از آگاهی عمومی می تواند در مورد مسائل بین المللی «صاحب نظر» تلقی گردد. اما در میان دانش پژوهانی که با روابط بین الملل به عنوان یک حوزه مطالعاتی سر و کار دارند، این باور وجود دارد که این حوزه، مانند همه قلمروهای دانش بشری، روز به روز جنبه ای تخصصی تر و حرفه ای تر پیدا می کند. آنچه بیش از همه به بنیان این قلمرو متمایز علمی دانشگاهی شکل می دهد و آن را از اخبار روزمره، تحلیل های روزنامه نگارانه و مطالعات غیر حرفه ای متمایز می سازد، مبانی نظری و نیز فرا نظری (هستی شناختی، معرفت شناختی، و روش شناختی) آن است.

نظریه پردازی در روابط بین الملل به یک بیان قدمتی بسیار دیرینه دارد و می توان آن را تا یونان باستان و هند باستان پی گرفت و در قرون وسطا و سپس دوران مدرن از رنسانس تا روشنگری و بعد از آن دنبال کرد. برخی نیز که روابط بین الملل را بر اساس روابط میان واحدهای ملی تعریف می کنند، هم این پدیده و هم مطالعه آن را به جهان وستفالیایی یعنی از سال ۱۶۴۸ به بعد قابل انتساب می دانند. اما در واقع، متعاقب شکل گیری رشته روابط بین الملل در سطح دانشگاهی در اواخر دهه دوم قرن بیستم است که تلاش هایی جدی تر در این زمینه کم و بیش آغاز شد و به طور خاص پس از جنگ دوم جهانی شکل مشخص تری به خود گرفت و تلاش های نظری عمده ای در سطوح متفاوت روابط بین الملل انجام شد و دانشمندان این رشته چهارچوب های مفهومی متفاوت خود را بر اساس مبانی فرانظری مختلف ارائه کردند.

از اواخر دهه ۱۹۳۰ بود که وجود «تعارض» در دیدگاه های نظری در این حوزه مورد توجه قرار گرفت و وجود آن به یکی از مشخصه های پایدار رشته روابط بین الملل تبدیل شد. آنچه در این مجموعه گرد آمده تصویری است از این دیدگاه های نظری با توجه به مبانی متفاوت فرانظری آنها که امید است بتواند به طور خاص برای دانشجویان رشته های علوم سیاسی، روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای و بالاخص سطح کارشناسی ارشد (و نیز دانشجویان سال های آخر دوره کارشناسی) مفید باشد. متن کتاب را نمی توان به صورت متنی مقدماتی برای آشنایی اولیه با نظریه های روابط بین المللی تلقی کرد و باید قبول داشت که برای خوانندگانی که با بحث های مفهومی روابط بین الملل آشنایی مقدماتی ندارند می تواند بسیار دشوار جلوه کند. با وجود این که سعی شده حتی المقدور اصطلاحات نظری و فرانظری، چه اصطلاحاتی که خاص IR هستند، و حتی آنهایی که از سایر حوزه های مطالعاتی (فلسفه علم، علوم اجتماعی، و ...) وارد این رشته شده اند توضیح داده شود، اما طبعا خوانندگانی بهتر می توانند با این کتاب ارتباط برقرار کنند که مطالعات جنبی در این زمینه ها داشته باشند.

پیشگفتار

مقدمه: تکثر نظری در روابط بین الملل

فصل اول: لیبرالیسم و تحولات آن

فصل دوم: واقع گرایی و تحولات آن

فصل سوم: مکتب انگلیسی

فصل چهارم: نظریه نظام جهانی

فصل پنجم: نظریه انتقادی

فصل ششم: پساتجددگرایی

فصل هفتم: فمینیسم

فصل هشتم: سازه انگاری

کتابنامه

• روابط بین الملل: نظریه ها و رویکردها ~سیدعبدالعلی قوام
• اصول و مبانی روابط بین الملل (1) ~سیدجلال دهقانی فیروز آبادی
• آموزش دانش سیاسی، مبانی علم سیاست نظری و تأسیسی ~حسین بشیریه
• اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل ~سیدعبدالعلی قوام
• جهانی شدن: تئوری های اجتماعی و فرهنگ جهانی ~رونالد رابرتسون
• موارد بیشتر (352)

• تحول در نظریه های روابط بین الملل ~حمیرا مشیرزاده
• از جنبش تا نظریه اجتماعی:تاریخ دو قرن فمنیسم (مطالعات زنان 1) ~حمیرا مشیرزاده
• زنان و نظریه اجتماعی و سیاسی ~جانیس مک لافین، حمیرا مشیرزاده (مترجم)