کتاب «فراگرد تنظیم تا کنترل بودجه» نوشته اسفندیار فرج وند، یک اثر مرجع در زمینه بودجه ریزی است که موارد مختلفی را در زمینه تدوین، تنظیم، اجرا و کنترل بودجه پوشش میدهد.
به طور کلی، بودجه ریزی یکی از مهمترین ابزارهای مدیریتی و اقتصادی است که به دولت ها، سازمانها و حتی خانوارها اجازه میدهد تا منابع مالی خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنند. در این کتاب، نقش بودجه و تأثیر آن بر اقتصاد کشور، به ویژه در ایران، تبیین شده است.
اولین بخش کتاب به تعریف و اصول اساسی بودجه میپردازد. در این قسمت، خواننده با مفاهیم پایهای مانند تعریف بودجه، اهداف آن و نقش دولت در تدوین بودجه آشنا میشود.
سپس به طبقهبندی بودجه و سیکل آن پرداخته شده است. در این قسمت، چگونگی طبقهبندی بودجه براساس منابع و کاربردهای مختلف و نیز مراحل مختلف سیکل بودجه، از تدوین تا اجرا و کنترل، بررسی میشود. همچنین با بازیگران اصلی در فرآیند بودجه ریزی، از جمله دولت، وزارتخانه ها، مجلس و دیگر سازمانهای بودجه ریزی آشنا میشویم.
در بخشهای بعدی کتاب، رویکردها و روشهای مختلف تنظیم بودجه مورد بررسی قرار گرفته است. این قسمتها به تفصیل در مواردی مانند تصویب بودجه، روشهای تنظیم آن، اجرای بودجه و نهایتا کنترل و نظارت بر آن پرداخته اند.
یکی از بخشهای مهم و جذاب این کتاب، بررسی بودجه از دیدگاه اقتصاد و مدیریت است. در این قسمت، ارتباط میان بودجه و اقتصاد کلان، و چگونگی استفاده از بودجه به عنوان یک ابزار مدیریتی برای بهبود عملکرد اقتصادی کشور مورد بررسی قرار گرفته است.
کتاب با بررسی مسائل و چالشهای بودجه ریزی در ایران پایان میپذیرد. در این قسمت، به تحلیل و تشخیص مشکلات و چالشهایی که در فرآیند بودجه ریزی در ایران وجود دارد، پرداخته شده است و راه حلهای احتمالی برای مواجهه با این چالشها ارائه شده است.