کتاب به بلندای آن ردا

به بلندای آن ردا اثر سید علی شجاعی در قالب یک اثر مکتوب داستانی که به تازگی منتشر شده است از چند منظر اثری درخور اعتنا است که در ژانر ادبی مرتبط با خود می تواند معرف اتفاقی تازه به شمار آمده و منشاء اتفاقاتی تازه در خلق داستان های تاریخی و دینی باشد.

نخستین موضوعی که درباره این رمان باید به آن توجه شود وجوه دراماتیک تأثیرگذار در روایت داستانی اثر است. به بلندای آن ردا از یک اتفاق داستانی شروع می شود که تا پیش از این کمتر در منابع داستانی و تاریخی درباره آن سخنی به میان آورده شده است و در کنار آن نویسنده زاویه دیدی را برای بیان آن برگزیده است که تا قبل از آن سابقه و جرأت حرکت به سمت آن وجود نداشته است یا کمتر دیده شده است.

بر همین اساس این اثر داستانی از نخستین سطرهای خود با روایت صحبت و مؤانست مأمون؛ خلیفه عباسی و معشوقه اش آغاز می شود. معشوقه که در بستر بیماری است و مأمون را وادار می کند تا درباره اشتباهاتش از زمان آغاز ولایتعهدی تا شهادت امام رضا (ع)، به او توضیح دهد و توجیهات مأمون در کنار سوال و جواب های معشوقه است که در ادامه برای مخاطب این اثر محکم هایی را می گشاید که در آن مأمون در مقابل وجدان بیدار جامعه مخاطب داستان به محاکمه کشیده می شود.

از سوی دیگر بر خلاف تصور مخاطب این کتاب برای نخستین بار از زاویه شقی ترین مرد زیسته در دوران زندگی امام رضا (ع) به شرح زندگی و کرامات وی می پردازد و همین مسئله روایت داستانی این کتاب را بسیار خواندنی تر از آثار مشابهی کرده است که در صدد شرح زندگی امام رضا (ع) برآمده اند.

از همین زاوبه متن این کتاب انباشته از فلاش بک هایی است که در دل روایت های داستانی این کتاب به زیبایی مخاطب را با سیر تاریخی زندگی امام رضا (ع) و فراز و فرودهایش آشنا می کند. نویسنده در این راه با تغییر زاویه دید خود توانسته با هنرمندی تمام و با استفاده از مستندات تاریخی متعدد، داستانی رئال و البته جزئی نگر و بسیار کامل از شرح زندگانی امام هشتم را بازگو کند.

به بلندای آن ردا اما جدای از این، از زبانی فاخر نیز بهره می برد؛ زبانی که اگرچه در متون تاریخ و روایی از این دست می توان نشانی از آن گرفت اما در تجربه شجاعی با تغییراتی چند قوام بیشتری به دست آورده است. شجاعی در این داستان و با بهره گیری از شیوه روایت داستانی تاریخ و در ضمن بهره گیری از فضاسازی ها مختص آن، به زبانی عاشقانه و پر احساس دست یافته که مخاطبانش تا پیش از این در چنین متن هایی کمتر تجربه اش کرده اند. از سوی دیگر این زبان تاریخی با وجود پایبندی به قواعد بیانی بسیار ساده و با بهره گیری از اصطلاحات و عبارت قابل فهم تدوین شده است. در کنار این مسئله بهره مندی نویسنده از توصیف هایی جزئی و دقیق و کارساز متن او را به شدت دقیق و در عین حال دلنشین و قابل اعتنا کرده است و خوانش آن را نیز به تبع آن برای مخاطب بسیار ساده و دلچسب قرار داده است.

با چنین توصیفاتی است که می توان به بلندای آن ردا را یک تجربه استثنایی در خلق رمان دینی به شمار آورد که خوانش آن جدای از لذتبخش بودن، به صورتی فشرده سیری تاریخی از زندگی و سیره سیاسی و اجتماعی امام هشتم را با زاویه دیدی بدیع روایت می کند و همزمان با آن بیان هنرمندانه از زیست ایشان را نیز به رخ مخاطبانش و سایر نویسندگان این ژانر می کشاند؛ بیانی که نه به دنبال فخر فروشی است و به رخ کشیدن توانمندی های تکنیکی؛ و نه چنان شیفته محتوای روایت است که شیوه بیان آن را فدای مضمون کند.

• چشم هایش ~بزرگ علوی
• نور زمستانی ~امید رضائی
• من او ~رضا امیرخانی
• بی آتشی ~امید رضائی
• بار دیگر شهری که دوست می داشتم ~نادر ابراهیمی
• موارد بیشتر (22915)

• فصل شیدایی لیلاها ~سیدعلی شجاعی
• احتیاط! خطر حمله موش ها و دیگران... ~سیدعلی شجاعی، نازنین عباسی(تصویرگر)، نرگس زیانی(گرافیست)
• حاء. سین. نون ~سیدعلی شجاعی
• هیچ طوفانی راهش را عوض نمی کند ~سیدعلی شجاعی، سارا میاری(تصویرگر)، نرگس زیانی(گرافیست)
• یک استکان چای تلخ ~سیدعلی شجاعی