کتاب «قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام» نوشته داود فیرحی، برآمده از یک نظریه تحلیلی است که نصوص دینی را در مرکز فرهنگ سیاسی اسلامی قرار میدهد. این تحلیل با مطالعه دقیق و عمیق سیاستها و اندیشههای سیاسی دورههای میانه اسلامی (سوم تا هشتم هجری) سعی در رسم یک تصویر واضح از قدرت، دانش و مشروعیت دارد.
روش تبارشناسی و تحلیل گفتمانی که در این کتاب به کار گرفته شده، دانش مسلمانان را در سده میانه به عنوان یک نظام یا سامانه میبیند. در این سامانه، مناسبات قدرتی وجود دارد که به تولید دانش سیاسی مؤثر بوده و بر آن تأثیر گذاشته است.
بخش اول کتاب به چارچوب نظری موضوع میپردازد، و بر اساس یک نگاه تحلیلی و رویکرد تبارشناسی، معتقد است که دانش مسلمانان دارای ویژگیهای خاصی است که تحت تأثیر مناسبات قدرتی و اجتماعی شکل گرفته است.
در بخش دوم، نویسنده به تفاوتها و تغییرات قدرت و دولت اسلامی در دوره میانه میپردازد. این مبحث، پیش زمینهها و تحولات قدرتی را به نمایش میگذارد که به شکل گیری دانش سیاسی اسلامی کمک کرده است.
در نهایت، بخش سوم کتاب با موضوع دانش سیاسی در تمدن اسلامی، به بررسی فقه سیاسی اهل سنت، فقه سیاسی شیعه و فلسفه سیاسی میپردازد. این بررسیها نشان دهنده تفاوت ها، تقاطعها و تداخلهای بین مسائل دینی و سیاسی در دوره میانه تمدن اسلامی است.
کتاب داود فیرحی یک نگاه تازه به دوره میانه تاریخ اسلام میافکند و با بررسی روابط قدرت، دانش و مشروعیت، یک تصویر واضح از چگونگی تأثیر قدرت بر دانش و فرهنگ سیاسی مسلمانان در این دوره میدهد.