کتاب سیر تحول اندیشه سیاسی در شرق باستان

فرات بزرگ‌ترین رودخانه آسیای غربی به شمار می‌رود و طول آن سه هزار و ششصد کیلومتر است. این رودخانه در حقیقت دارای دو سرچشمه است:

الف) فرات غربی که به قراسو معروف است و از ارتفاعات شمالی دشت ارزن الروم (ارزروم فعلی) سرچشمه می‌گیرد و چهار صد و پنجاه کیلومتر در جهت شرق به غرب جاریست.

ب) فرات شرقی که به مرادسو معروف است و از ارتفاعات آتشفشانی شمال دریاچه وان سرچشمه می‌گیرد و ششصد و پنجاه کیلومتر در جهت شرق به غرب جاری است.

این دو رودخانه در یک صد و شصت کیلومتری غرب شمشاط به هم می‌پیوندند و جهت جنوب غربی را طی می‌کنند. فرات بین سرزمین‌های واقع در فاصله حلب و بغداد وارد سوریه می‌شود، سپس در سوریه در محلی به نام مسکنه جهت خود را به شرق تغییر می‌دهد. طول فرات بین شمشاط تا زمین‌های پست عراق در ناحیه هیت (هیت) در حدود یک هزار و چهارصد و پنجاه کیلومتر است. این رودخانه بین ناحیه هیت و مسیب در محلی به نام فلوجه، کمترین فاصله را با دجله دارد؛ شهر بغداد در همین محل قرار گرفته است. در همین نواحی رود کوئی جاری است و در فاصله چهل کیلومتری کوئی فرات مجددا به دو شاخه تقسیم می‌شود که شاخه شرقی نهر الحله و شاخه غربی به نهر الهندیه معروف است. زمانی نهر الحله شاخه اصلی فرات به حساب می‌آمد، لیکن اکنون نهر الهندیه شاخه اصلی فرات محسوب می‌شود. این دو شاخه پس از طی مسافتی در حدود یک صد و هشتاد کیلومتر در نزدیکی سماوه مجددا به هم می‌پیوندند و تا ناصریه در یک مجرا جاری می‌شوند. در حوالی ناصریه فرات به شعب متعددی حداقل پنج شعبه تقسیم و در اراضی با تلاقی در خور الحمار که اکنون دریاچه‌ای دائمی است جاری می‌شود و در انتهای شرقی این دریاچه در محل قرنه به دجله می‌پیوندد و شط العرب یا اروند رود را تشکیل می‌دهد.

• تاریخ فلسفه سیاسی: جلد اول: دوران کلاسیک ~جورج کلوسکو، خشایار دیهیمی (مترجم)
• تاریخ عقاید سیاسی از افلاطون تا هابرماس ~سون - اریک لیدمن، سعید مقدم (مترجم)
• احیای علوم سیاسی ~حسین بشیریه
• روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بین الملل ~محمود سریع القلم
• فلسفه سیاسی قرن بیستم ~دونالداتول زول، محمد ساوجی (مترجم)
• موارد بیشتر (92)

• سیر تحول اندیشه سیاسی در شرق باستان ~ویلیام پیرویان