خرید کتاب تاریخ تطور نثر فارسی اثر سیروس شمیسا از نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)

سبد خرید شما خالی است.

در بخشی از کتاب تاریخ تطور نثر فارسی می خوانیم
دری ادامۀ پهلوی

در این که فارسی دری از کجا و چگونه آمده است بحث‌های مختلفی شده است. به نظر من فارسی دری، همان پهلوی است با اندک تفاوت هایی. در دوره هخامنشیان، زبان رسمی و نوشتاری فارسی باستان بود. کمی قبل از هخامنشیان یا مقارن با تأسیس سلسله هخامنشیان، زردشت اوستا را به زبان اوستایی آورد. در دوره اشکانیان زبان پهلوی پارتی (پهلوی شمالی) مرسوم بود و در دوره ساسانیان زبان رسمی و اداری دری (درباری)، پهلوی ساسانی یا پهلوی جنوبی بود. بدیهی است که شکست ایران از اعراب باعث تغییر زبان نشد. خراسان سرزمین پارت‌ها بود و بسیاری از مختصات آوایی و لغوی پهلوی پارتی در فارسی کهن (دری) هم هست. مثلا تلفظ است که در درخت آسوریگ دیده می‌شود، در شعر کهن هم هست. هر قدر هم که محتاط باشیم باز باید لااقل بگوییم که این دو زبان بسیار به هم نزدیک اند. به گونه‌های غیر رسمی و محاوره‌ای پهلوی که در مناطق مختلف ایران رایج بود «فهلویات» می‌گویند‌ اما لهجه مناطق شمالی (عمدتا خراسان بزرگ) به سبب پیشینه حکومت اشکانیان بیشتر به اصل خود نزدیک بود و بعد از اسلام هم زبان رسمی و اداری سامانیان شد. به این زبان که با اندک تفاوت‌هایی همان پهلوی است دری (درباری) و اداری می‌گویند.