ارزشیابی عملکرد دولت ها و حکومت ها، از جمله مهم ترین مباحثی است که باید مورد توجه مردم، مسئولان و نهادهای اجتماعی قرار گیرد؛ این کتاب حاصل تحقیق و پژوهش درباره ابعاد گوناگون عملکرد حکومت ها و سازمان های دولتی است؛ از این رو ضمن ملاحظه دشواری ها و موانع ارزشیابی سالم، بر ضرورت تلاش برای واقع بینی در امر ارزشیابی و قضاوت عادلانه و معطوف به تعالی حکومت و سازمان های دولتی، تأکید شده است.
در این کتاب، نویسندگان به جای تأکید بر ارزیابی و مدیریت عملکرد، بر ارزشیابی عملکرد تأکید نمودهاند و به مباحثی روی آوردهاند که در امتداد فرا گرد خط مشی گذاری عمومی دال بر مسئله یابی، دستور گذاری، انتخاب و اجرای خط مشی است. بنابراین، به نکاتی توجه کردهاند که باید در ارزشیابی رفتار و پیامدهای عملکرد خط مشیها و اقدامات سازمانهای دولتی و آثار اجرای آنها مد نظر قرار گیرند. ذکر این نکته ضروری است که روی آوردن نگارندگان به موضوع ارزشیابی عملکرد دولت و حکومت، صرفا یک انتخاب بوده است و نفیکننده ارزش توجه به مبانی مدیریت عملکرد در بخش دولتی نیست. در همین زمینه، نویسندگان امید دارند که این مهم را سایر نویسندگان نیز مورد توجه قرار دهند. نکته دیگر اینکه تأکید بر کارآمد ساختن، اثر بخشتر کردن یا پاسخگوسازی حکومت و سازمانهای دولتی، دلیلی بر جهتگیری کتاب به رویکردهای شبه ایدئولوژیک مدیریت دولتی نوین یا مدیریت گرایی نیست، بلکه در روند مباحث طرح شده در زمینه هدفمندتر ساختن اقدامات و خط مشیهای حکومت مد نظر قرار گرفته است؛ مباحثی که به ویژه با آغاز قرن بیستم با شدت بیشتری مورد تأکید قرار گرفتهاند. در همین زمینه، تأکید میشود که خط مشیها و اقدامات حکومت باید عقلایی گردند. نویسندگان بر آناند که با توجه به منطق وجودی، بخش عمومی بسیاری از کارکردها و وظایف حکومت و دولت به ویژه در کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه با ابزارهای توصیه شده در قالب رویکرد مدیریت دولتی نوین، نظیر خصوصیسازی مقاطعه کاری و برون سپاری سازگار نبوده، اهتمام و جدیت دولت و حکومت را طلب میکنند.
مقدمه
بخش اول: مبانی و مقدمات
فصل اول: حوزه مفهومی ارزشیابی
فصل دوم: اهمیت و ضرورت ارزشیابی عملکرد
فصل سوم: منطق شکست و تفکیک برای مهار سیستم
فصل چهارم: ملاحظات اخلاقی ارزشیابی عملکرد دولت
فصل پنجم: ارزشیابی عملکرد دولت و شکل دهی واقعیت آینده کشور
بخش دوم: مبانی نظری و مدلها
فصل ششم: مبانی نظری ارزشیابی عملکرد
فصل هفتم: مبانی متداول طبقهبندی مدلهای ارزشیابی
فصل هشتم: دیدگاهها و مدلهای ارزشیابی
بخش سوم: شاخصها و معیارهای ارزشیابی عملکرد
فصل نهم: شاخصهای عمومی ارزشیابی عملکرد دستگاهها
فصل دهم: شاخصهای اختصاصی ارزشیابی عملکرد دستگاهها
بخش چهارم: فراگرد ارزشیابی عملکرد
فصل یازدهم: فراگرد سنتی و جاری ارزشیابی عملکرد (آیین نامههای موجود)
فصل دوازدهم: فراگرد پویای ارزشیابی عملکرد (آیین نامههای مطلوب)
بخش پنجم: ارزشیابی یادگیرنده و رو به تعالی
فصل سیزدهم: چالشها ارزشیابی عملکرد در عمل
فصل چهاردهم: دیده بان ارزشیابی؛ الزامات توسعه و کاریست شاخصهای پویا
منابع
در دنیای امروز که در حال تحول و تغییر است، ارزشیابی عملکرد دولتها و حکومتها به یکی از محورهای کلیدی تصمیم گیریها و توسعههای اجتماعی تبدیل شده است. کتاب «ارزشیابی عملکرد دولت و حکومت» نوشته علی اصغرپور عزت و میر یعقوب سید رضائی با هدف معرفی و تبیین ابعاد این مهمترین مسئله نوشته شده است.
در این کتاب، نویسندگان با بررسی و تحلیل مباحث مختلف، به دنبال توضیح و نقد ارزشیابی عملکرد دولت و حکومت بوده اند. آنها با تاکید بر اهمیت واقع بینی در ارزشیابی و قضاوت ها، به دنبال ارائه یک فهم عمیقتر از این موضوع بوده اند.
یکی از ویژگیهای برجسته کتاب، نحوه نگارش و ترتیب موضوعات است. در بخش اول که با نام «مبانی و مقدمات» شناخته میشود، نویسندگان به مقدمهای در مورد ارزشیابی و اهمیت آن پرداخته اند. در این بخش، مواردی مانند منطق شکست، ملاحظات اخلاقی و نقش ارزشیابی در شکل دهی به آینده مطرح میشود.
بخش دوم کتاب به بررسی مبانی نظری و مدلهای ارزشیابی پرداخته است. در این بخش، مطالب عمیقتر و دقیقتری ارائه شده و به تشریح مدلها و دیدگاههای مختلف در زمینهی ارزشیابی پرداخته شده است.
شاخصها و معیارهای ارزشیابی در بخش سوم کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. نویسندگان در این بخش به تفصیل شاخصهای عمومی و اختصاصی ارزشیابی عملکرد دستگاهها را معرفی کرده اند.
بخش چهارم کتاب، فراگرد ارزشیابی عملکرد را در مرکز توجه قرار میدهد. در این بخش، آیین نامههای جاری و مطلوب در زمینه ارزشیابی مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند.
بخش پنجم کتاب با عنوان «ارزشیابی یادگیرنده و رو به تعالی» به چالشها و الزامات توسعه در زمینه ارزشیابی پرداخته است. در این بخش، نویسندگان به تفصیل بر دیده بانی ارزشیابی و شاخصهای پویای آن پرداخته اند.
در کل، «ارزشیابی عملکرد دولت و حکومت» یک اثر پژوهشی جامع و عمیق است که برای تمام افراد مطلع و علاقهمند به موضوعات حکومت، مدیریت دولتی و ارزشیابی بسیار مفید است. نویسندگان با بررسی دقیق و تحلیلهای عمیق، به شکل موثری به بررسی این موضوع پرداخته اند. این کتاب به هر دستگاه دولتی، مسئول و پژوهشگری پیشنهاد میشود که به دنبال افزایش کارآیی و کارآمدی خود است توصیه میشود.
کتاب «ارزشیابی عملکرد دولت و حکومت» به دلیل محتوای پژوهشی و عمیق خود میتواند برای گروههای زیر مفید و کاربردی باشد:
1. مسئولان حکومتی و دولتی: افرادی که در سطوح مختلف حکومت و دولت مشغول به فعالیت هستند، با مطالعه این کتاب میتوانند به بهترین شیوه از شاخصها و معیارهای ارزشیابی عملکرد استفاده کنند.
2. پژوهشگران و دانشجویان رشتههای مدیریت دولتی، سیاستگذاری عمومی و علوم اجتماعی: برای این گروه از افراد، این کتاب میتواند در مطالعات و پژوهشهای آنها منبعی مفید و مرجعی باشد.
3. مشاوران و کارشناسان مدیریت: کسانی که در زمینه مشاوره در حوزه مدیریت، بهبود عملکرد و ارزشیابی فعالیتها کار میکنند، میتوانند از این کتاب بهره برداری کنند.
4. فعالان جامعه مدنی و نهادهای غیردولتی: این گروه با مطالعه این کتاب میتوانند دید بهتری نسبت به چگونگی عملکرد حکومتها و دولتها پیدا کنند و بر اساس آن نظارت و پیشنهادات خود را ارائه دهند.
5. روزنامه نگاران و رسانه ها: برای افرادی که در حوزه رسانه و خبرگزاری فعالیت میکنند و میخواهند تحلیلهای دقیقتری در مورد عملکرد حکومت و دولت ارائه دهند، این کتاب منبعی ارزشمند است.
6. عموم مردم: هر فردی که به دنبال درک بهتری از مسائل حکومتی و دولتی و ارزشیابی عملکردها است، میتواند از مطالب این کتاب بهرهمند شود.
این کتاب با توجه به تحلیلها و دیدگاههای متنوعی که ارائه داده است، میتواند به عنوان یک منبع مرجع برای تمام کسانی که به مسائل مرتبط با ارزشیابی عملکرد حکومت و دولت علاقهمند هستند، مورد استفاده قرار گیرد.